Οι ωδίνες της αναδιάταξης

Η απόφαση του Eurogroup για τετράμηνη παράταση του μνημονίου εισάγει τη χώρα σε «μια νέα περίοδο» (κύριο άρθρο του Βήματος 21/2), ενώ γίνονται συστάσεις προς το πολιτικό σύστημα πως είναι «ώρα ευθύνης για όλους» (κύριο άρθρο της Καθημερινής (21/2/2015). Την ίδια στιγμή στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ η απόφαση του Eurogroup προκαλεί σοβαρούς προβληματισμούς και έναν πρώτο αναβρασμό.

Με την έναρξη της εβδομάδας, όταν άρχισαν οι προετοιμασίες για τη συμφωνία της κυβέρνησης με την ΕΕ, ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης έσπευσε να στείλει το μήνυμα στον πρωθυπουργό, να προσβλέπει στις ψήφους των 17 βουλευτών του Ποταμιού, αν η ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ δε μπορέσει σύσσωμη να σηκώσει το πολιτικό βάρος της ψήφισής της στη βουλή. Ανάλογο μήνυμα έστειλε και ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ. Ανοιχτό έχει αφήσει το ζήτημα και η Νέα Δημοκρατία.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι κάποιοι σχολιαστές των ΜΜΕ, μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, έσπευσαν να κάνουν λόγο ακόμα και για κυοφορούμενη «αναδιάταξη του  πολιτικού συστήματος» σε λίγους μήνες! Το που θα κατασταλάξουν αυτές οι διεργασίες θα φανεί το επόμενο διάστημα και σε κάθε περίπτωση θα εξαρτηθούν από την πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ της κυβέρνησης και Eurogroup.

Ωστόσο ένα πρώτο γεγονός, που σηματοδοτεί πολλά περισσότερα από όσα φαίνονται από πρώτη ματιά και αφορά άμεσα στις ζυμώσεις, που γίνονται αυτή τη στιγμή στο πολιτικό σύστημα της αστικής τάξης, είναι η εκλογή του Προκόπη Παυλόπουλου ως προέδρου της Δημοκρατίας με τις ψήφους των δύο κυβερνητικών κομμάτων (ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ) και της ΝΔ.

Η εκλογή του νέου προέδρου της Δημοκρατίας έγινε την Τετάρτη 18 του Φλεβάρη, όταν η κυβέρνηση παράλληλα προετοίμαζε την αίτηση για την παράταση του μνημονίου. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πως υποδέχτηκε ο αστικός τύπος τα δύο αυτά γεγονότα εκείνη την ημέρα.

Στο κύριο άρθρο της η Καθημερινή καλούσε σε «έντιμο συμβιβασμό» με την ΕΕ σημειώνοντας ότι «ο συμβιβασμός αυτός θα χρειαστεί στήριξη πολιτική από όσους θέλουν την Ελλάδα στον στενό πυρήνα της Ευρώπης. (…) Ο δρόμος για την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη δεν μπορεί να φύγει από τις ράγες που έχει χαράξει η Ευρωζώνη για τον εαυτό της. Δεν θα είναι εύκολος δρόμος, θα έχει πολλές συγκρούσεις και αναταράξεις. Ας περάσουμε, όμως, τον κρίσιμο αυτόν κάβο και βλέπουμε…».

Την ίδια μέρα το Βήμα επίσης σε κύριο άρθρο του χαρακτήριζε «επιλογή συναίνεσης» την εκλογή Παυλόπουλου στην προεδρία της Δημοκρατίας και τόνιζε ότι «Η χώρα μπροστά στο κρίσιμο σταυροδρόμι που βρίσκεται δεν έχει την παραμικρή πολυτέλεια για άγονες αντιπαραθέσεις και εσωτερικές συγκρούσεις. Είναι η ώρα να πρυτανεύσει σε όλους το κοινό εθνικό συμφέρον της παραμονής της χώρας στην ευρωζώνη και το ευρώ. Όλα τα άλλα έπονται…».

Είναι καταπληκτική ακόμα και η ομοιότητα των λέξεων που χρησιμοποιούνται από την αστική τάξη για να υπενθυμίσει το «πολιτικό καθήκον» τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης για συναίνεση.

Στις 19 του Φλεβάρη, δηλαδή μόλις μια μέρα μετά εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας, ο διευθυντής της εφημερίδας «Το Κεφάλαιο» Θανάσης Μαυρίδης έδωσε και ιδεολογική κατεύθυνση στις ζυμώσεις του πολιτικού συστήματος με αιχμή τις διαπραγματεύσεις για τη νέα συμφωνία με την ΕΕ, τιτλοφορώντας το άρθρο του «Τέλος εποχής για μνημόνιο – αντιμνημόνιο». Αναφερόμενος στην «πολιτική ωριμότητα» Βενιζέλου και Θεοδωράκη τόνισε ότι «ο κ. Τσίπρας έχει τη στήριξη των πολιτικών του αντιπάλων για να μπορέσει να αντιμετωπίσει κάθε αντίδραση σε μία γενναία απόφαση ενός έντιμου συμβιβασμού» και κατέληξε σημειώνοντας ότι «γι’ αυτό η χτεσινή μέρα ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Έγινε ένα μεγάλο βήμα. Ουσιαστικά τέλειωσε η εποχή του μνημονίου και του αντιμνημονίου!» 

Γι’ αυτό λοιπόν το λόγο η αστική τάξη προκειμένου να υπερασπιστεί τη στρατηγική της παραμονής στην ΕΕ και το ευρώ μιλάει για τέλος μνημονίου-αντιμνημονίου και προσπαθεί να στρέψει σε ανάλογη κατεύθυνση τις πολιτικές εξελίξεις και την ανασυγκρότηση του πολιτικού της συστήματος.

Μέσα σ’ αυτό πλαίσιο που περιγράφουν τρία βασικά δημοσιογραφικά συγκροτήματα της αστικής τάξης τι σηματοδοτεί η επιλογή Παυλόπουλου από το ΣΥΡΙΖΑ και η από κοινού ψήφισή του με τη ΝΔ;

Ο ΣΥΡΙΖΑ παρότι είχε την κοινοβουλευτική δυνατότητα να εκλέξει ένα «δικό του» πρόεδρο δεν το έκανε. Απέφυγε μάλιστα μια λύση που θα διευκόλυνε την ψήφισή του από το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ -που αμφότερα στήριξαν την υποψηφιότητα Αλιβιζάτου- και προτίμησε μια λύση που πρωτίστως θα συμπεριλαμβάνει τη ΝΔ, του κατεξοχήν αστικού κόμματος στην Ελλάδα.

Ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αρκέστηκε σ’ αυτό, το προέκτεινε επιλέγοντας μια λύση που λειτουργεί ως πολιτικό καθαρτήριο για την καραμανλική πτέρυγα της ΝΔ, του πλέον παραδοσιακού και σταθερού πολιτικού πυλώνα της αστικής τάξης, αφήνοντας στην άκρη επιλογές όπως του Δημήτρη Αβραμόπουλου (που θεωρούνταν μέχρι τελευταία στιγμή επικρατέστερος) ή της Ντόρας Μπακογιάννη (που επίσης συζητήθηκε στο τελευταίο ραντεβού των δύο κυβερνητικών εταίρων Τσίπρα και Καμμένου).

Υπ’ αυτό το πρίσμα αποκτάει μια ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι ορισμένα αστικά ΜΜΕ υποδέχτηκαν τη συμφωνία του Eurogroup δίνοντας στήριξη στο ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνησή του, ασκώντας κριτική σε Μέρκελ-Σόιμπλε και πιέζοντας τον Αντώνη Σαμαρά σε αποχώρηση από την ηγεσία της ΝΔ, παρουσιάζοντας τη διαπραγματευτική τακτική του Αλ. Τσίπρα ως μια ακόμα ήττα του Α. Σαμαρά.

Στην πραγματικότητα η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ με την επιλογή Παυλόπουλου βάζει αποφασιστικά πλάτη στο βασικό πολιτικό στόχο της αστικής τάξης για τη διαμόρφωση ενός νέου διπολισμού μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ προσπαθώντας να διευκολύνει την ανασυγκρότηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης που δε χωράει όσους ταυτίστηκαν με την απροκάλυπτη υποτέλεια στη γερμανική ηγεμονία της ΕΕ.

Γι’ αυτό και από τη μια πλευρά γίνεται λόγος για τέλος της εποχής μνημονίου-αντιμνημονίου αλλά ταυτόχρονα ο νέος αυτός διπολισμός για να το υπερβεί πρέπει να προτάξει έναν άλλο στόχο. Και αυτό το στόχο προσφέρει η δημαγωγία του ΣΥΡΙΖΑ για «αλλαγή της Ευρώπης», που στηρίζεται, ωστόσο, και σε μια πραγματική ανάγκη της αστικής τάξης, λόγω της καταστροφής που έχει υποστεί και η ίδια.

Από την άποψη αυτή δεν είναι τυχαίο ότι στις δηλώσεις του ο νέος πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναλάμβανε σχεδόν μονότονα ότι «δίνουμε τον αγώνα μαζί με τους ευρωπαϊκούς λαούς, όχι μόνο για μας αλλά για την ίδια την Ευρώπη» προκειμένου να «ξαναγυρίσουμε στις ρίζες που έθεσαν οι ιδρυτές της».

Σε κάθε περίπτωση πάντως οι ζυμώσεις αυτές για μια νέα αναδιάταξη του πολιτικού συστήματος, όσο και αν ακούγεται περίεργα, ελάχιστες εβδομάδες μετά τις εκλογές, θα έχουν πολλές ωδίνες και οδύνες, θα διασταυρωθούν με πολλές αντιθέσεις. Υπό το φως όλων αυτών των επισημάνσεων δεν είναι ήσσονος σημασίας η αποχή από την ψηφοφορία στη βουλή του Κυριάκου Μητσοτάκη που αρνήθηκε να ψηφίσει για την προεδρία της Δημοκρατίας τον Προκόπη Παυλόπουλο, ούτε φυσικά οι δημοσιοποιηθείσες αρνήσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που επίσης οδήγησαν σε μια αποχή από την ψηφοφορία.

Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η από κοινού ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και ΝΔ ψήφιση προέδρου της Δημοκρατίας αποτελεί μια έμπρακτη απόδειξη ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έχει πλήρη συνείδηση του ρόλου, που έχει αποδεχτεί να διαδραματίσει για να διασώσει πολιτικά την αστική τάξη σε μια κρίσιμη στιγμή, που οι διαθέσεις των λαϊκών μαζών ξεπερνούν τα δικά του πολιτικά όρια.

COMMENTS