Για το Κυπριακό ζήτημα

Το ερευνητικό γεωτρύπανο «West Capella» της TOTAL και ΕΝΙ ήδη βρίσκεται στη θέση του στο οικόπεδο 11 της Κυπριακής ΑΟΖ. Την ίδια στιγμή η θαλάσσια περιοχή γύρω από το οικόπεδο 11 παρουσιάζει πολύ μεγάλη συγκέντρωση από πολεμικά πλοία διαφορετικών κρατών, διεξάγονται και γυμνάσια, που στην πραγματικότητα αυτό το γεγονός έρχεται να υπογραμμίσει και τον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό, που υπάρχει για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αερίου αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.

Ιδιαίτερη σημασία, και προβλήθηκε πάρα πολύ, έχει η τοποθέτηση των ΗΠΑ, μέσω του State Department, η οποία αφού τονίζει ότι κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να ερευνά και να αξιοποιεί τη δικιά του ΑΟΖ, πρόσθεσε, όμως, ότι η αξιοποίηση των κοιτασμάτων αερίου στην Κύπρο πρέπει να μοιραστεί δίκαια μεταξύ των δύο Κοινοτήτων, της Ελληνοκυπριακής και της Τουρκοκυπριακής.

Τι ακριβώς σημαίνει αυτή η δήλωση; «Τα δικά σας δικά μας», η εκμετάλλευση, δηλαδή, των κοιτασμάτων από τα μονοπώλια, και τα ψίχουλα που θα σας δίνουμε θα τα μοιραστείτε «δίκαια». Όπως γίνεται κατανοητό αυτή η δήλωση μπορεί από τη μια να συγκρατεί τις αντιδράσεις της Τουρκίας μέσα σε «λογικά» πλαίσια, πράγμα που συμβαδίζει και με αντίστοιχες δηλώσεις της Κυπριακής κυβέρνησης (λέγεται ότι υπήρξαν και συνεννοήσεις για το ύψος της έντασης στην περιοχή των ερευνών), αλλά από την άλλη μεριά κρατάει την Τουρκία μέσα στο παιχνίδι της γενικότερης επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος, χωρίς να αντιμετωπίζει τις Τουρκικές απαιτήσεις.

Μάλιστα ορισμένοι πολιτικοί παρατηρητές έσπευσαν να διατυπώσουν την άποψη ότι τα συμφέροντα της Κύπρου συμπίπτουν με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και αυτό το γεγονός θα ωφελήσει και τη γενικότερη επίλυση του Κυπριακού ζητήματος. Ορισμένοι άλλοι πολιτικοί παρατηρητές, πιο πραγματιστές, διατύπωσαν την άποψη ότι δεν πρέπει να συνδέονται αυτά τα δύο ζητήματα και ότι η παρουσία δυνάμεων στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή σαφώς έχει σχέση με την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, αλλά περισσότερο σχετίζεται με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και ειδικότερα με τη Συρία.

Μ’ αυτήν την έννοια δεν πρέπει να αναμένεται ότι η παρουσία των πολεμικών πλοίων θα διαφοροποιήσει τη στάση της Τουρκίας, πολύ περισσότερο ότι θα επηρεάσει την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος σε ό,τι αφορά τις υπάρχουσες κατευθύνσεις που έχουν δρομολογηθεί.

Οι διαπραγματεύσεις που διεξάχθηκαν μέχρι τώρα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στο Μον Πελεράν αλλά και στο Κρανς Μοντάνα στην Ελβετία, που κατέρρευσαν, επιβεβαίωσαν ότι το Κυπριακό ζήτημα βρίσκεται σε αδιέξοδο, πριν απ’ όλα από τη στάση της ίδιας της Τουρκίας, αλλά και από το γεγονός ότι έχει εμπλακεί στα ανταγωνιστικά συμφέροντα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Και η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινείται στην ίδια κατεύθυνση.

Αυτά τα ανταγωνιστικά συμφέροντα με το να θέλουν να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα αερίου δεν «πετάνε» έξω την Τουρκία από τον κύκλο των συμφερόντων τους ούτε την πιέζουν να διαφοροποιήσει τις θέσεις της. Απόδειξη τα σχέδια που έχουν κατατεθεί μέχρι σήμερα με βάση τα οποία διεξάγονται οι συνομιλίες.

Από την άλλη μεριά η στάση της Ελληνικής κυβέρνησης έχει εγκλωβίσει το Κυπριακό ζήτημα αποκλειστικά και μόνο στο ζήτημα των εγγυητριών δυνάμεων, στην αποχώρηση των Τουρκικών δυνάμεων, ενώ σε όλες τις άλλες πτυχές του Κυπριακού ζητήματος θεωρεί ότι αυτή δεν πρέπει να αναμειχθεί, τουλάχιστον αυτό ισχυρίζεται φανερά. γιατί είναι ζήτημα που θα το επιλύσουν οι διακοινοτικές συνομιλίες στη βάση της Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

Αυτή η θέση, προφανώς, νομιμοποιεί τη σύσταση των δύο ξεχωριστών συνιστώντων κρατών στο έδαφος της Κύπρου, στο πλαίσιο μιας Συνομοσπονδίας, πράγμα που σημαίνει στην πραγματικότητα και διχοτόμηση της Κύπρου, όπως νομιμοποιεί και την ύπαρξη των στρατιωτικών βάσεων της Βρετανίας, ως προϊόν της θέλησης και της πρωτοβουλίας της Ελληνοκυπριακής κοινότητας. Την ίδια θέση κρατάνε όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας.

Παραπέρα, η Ελληνική κυβέρνηση μιλάει με βάση τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, όπως έδειξαν και οι δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο της Σερβίας, γεγονός που προσδιορίζει και τη γεωστρατηγική κατεύθυνση που κινείται η Ελληνική κυβέρνηση. Κάλεσε δε την Τουρκία να ακολουθήσει την ίδια κατεύθυνση. Αλλά…

Η γενικότερη γεωστρατηγική της περιοχής, πριν απ’ όλα, δεν ευνοεί την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος, γιατί εμπλέκονται ισχυρά μονοπώλια και ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αυτές που ευθύνονται για την κήρυξη των πολέμων στην περιοχή, αυτών που θέλουν την επαναχάραξη των συνόρων και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου και αερίου.

Αυτές οι δυνάμεις αντιμετωπίζουν το Κυπριακό ζήτημα (και κατ’ επέκταση τις εσωτερικές του πτυχές) από τη σκοπιά της γενικότερης γεωστρατηγικής σημασίας της περιοχής και των δικών τους συμφερόντων, γεγονός που φέρνει και τις συγκρούσεις σ’ αυτήν την ευρύτερη περιοχή και την επίδραση στην ίδια την ουσία του Κυπριακού ζητήματος. Στην ίδια την περιοχή, ταυτόχρονα, η Τουρκία επιδιώκει να ελέγξει όχι μόνο τις εξελίξεις στην Κύπρο αλλά και ευρύτερα.

Από τις ίδιες τις μέχρι τώρα εξελίξεις πρώτη και βασική προϋπόθεση για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος είναι να χαρακτηριστεί ως θέμα εισβολής και κατοχής, γι’ αυτό το λόγο πρέπει να απεμπλακεί από τον ιμπεριαλιστικό κλοιό. Να απεμπλακεί από την Ευρωπαϊική Ένωση. Έως τώρα είναι οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχουν καθορίσει το πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος. Και είναι αυτές οι δυνάμεις που έχουν παράξει τα σχέδια Ανάν και τις παραλλαγές του.

Χρειάζεται να σταματήσουν οι συνομιλίες στο στενό πλαίσιο της πενταμερούς – των δύο κοινοτήτων και των εγγυητριών δυνάμεων, και να μετατεθούν οι συνομιλίες στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου υπάρχουν δυνάμεις που μπορούν να εξισορροπήσουν την πίεση της Βρετανίας, των ΗΠΑ, της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κατάρρευση των συνομιλιών στην Ελβετία μπορεί να επαναφέρει το αίτημα για συνομιλίες στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Δεύτερη και βασική προϋπόθεση για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος είναι η κατεύθυνση επίλυσης στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού ζητήματος. Η δικοινοτική ομοσπονδία έχει καταλήξει πλέον ως ντε φάκτο διχοτόμηση.

Το ξεπέρασμα αυτής της κατάστασης δε μπορεί παρά να γίνει στη βάση της ενότητας όλων των εθνοτήτων της Κύπρου στηριγμένης στην αναγνώριση της ισοτιμίας, όλων των δικαιωμάτων των εθνοτήτων, της ελεύθερης κίνησης και εγκατάστασης, της κατοχύρωσης των θρησκευτικών και εκπαιδευτικών δικαιωμάτων.

Αυτή η ενότητα δε μπορεί παρά να θεμελιωθεί πάνω στα συμφέροντα των αντίστοιχων κοινωνικών δυνάμεων. Η συμμαχία των εργαζομένων και των μικρομεσαίων στρωμάτων θα είναι αυτή που θα διαφυλάξει τη λαϊκή ενότητα όλων των εθνοτήτων και των δικαιωμάτων τους.

Αυτή η κατεύθυνση αλλάζει την πολιτική βάση της επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος. Και την αλλάζει γιατί φέρνει στο προσκήνιο τις λαϊκές δυνάμεις όλων των εθνοτήτων στη βάση των δικών τους συμφερόντων. Και εδώ είναι ο ιδιαίτερος ρόλος που μπορεί να παίξει το ΑΚΕΛ ως πολιτικός εκφραστής μιας τέτοιας πολιτικής κατεύθυνσης, που μπορεί να είναι ο συνδετικός πολιτικός φορέας των κοινωνικών δυνάμεων των εργαζομένων και των μικρομεσαίων στρωμάτων όλων των εθνοτήτων.

Αυτή η προσέγγιση δεν καταργεί τις εθνότητες, αντίθετα τις φέρνει πιο κοντά. Τις ενώνει πιο πολύ κάτω από την έννοια ενός ενιαίου κράτους, που θα λαμβάνει υπόψη την αντιπροσωπευτικότητά τους και την κατοχύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας της Κύπρου. Ούτε παραπέμπει την επίλυση στο σοσιαλισμό. Είναι πολιτική κατεύθυνση άμεσης διεκδίκησης με αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό, δημοκρατικό περιεχόμενο.

Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ακόμη και εάν βρεθεί μια λύση για την απόσυρση των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων μέσα από ένα αποδεκτό χρονοδιάγραμμα αυτό δε θα σημάνει και την αποφυγή της διχοτόμησης της Κύπρου, αφού θα προωθηθεί η λύση του Κυπριακού ζητήματος στη βάση των δύο συνιστώντων κρατών, που στην πραγματικότητα θα είναι δύο ξεχωριστά κράτη με τη δικιά τους ξεχωριστή συνταγματική και πολιτική οντότητα σε όλα τα επίπεδα.

COMMENTS