Δημοσιεύσαμε το ψήφισμα της 17ης Συνάντησης των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, που διεξήχθη πρόσφατα στην Κωνσταντινούπολη και που αφορά τον πόλεμο στη Συρία. Προχωρήσαμε στην ανάρτηση αυτή για να πληροφορηθούν οι αναγνώστες μας το ακριβές κείμενο του ψηφίσματος της Συνάντησης, με ευθύνη και σε μετάφραση της «Νέας Σποράς», μια και ο «Ρ» δεν το δημοσίευσε. Αντίθετα, μέχρι τώρα, έχει δημοσιεύσει την παρέμβαση του Γ.Γ του Κόμματος Δημήτρη Κουτσούμπα, μια σειρά δημοσιογραφικών άρθρων, δύο άρθρα στελεχών του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και τέλος υπάρχει και η τοποθέτηση της Αλέκας Παπαρήγα στη βουλή, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό.
Το ψήφισμα το υπογράφει και το Κόμμα μας, το ΚΚΕ (παρά το γεγονός ότι το τελικό κείμενο του ψηφίσματος είναι μακριά από τις εκφρασμένες θέσεις του, ακόμη και σε σχέση μ’ αυτές που διατύπωσε με την παρέμβασή του ο Δημήτρης Κουτσούμπας στην ίδια τη Συνάντηση). Το ψήφισμα, κατά τη γνώμη μας, δεν αποκρυσταλλώνει μια συγκεκριμένη θέση για το πώς πρέπει να δράσει το Κομμουνιστικό Κίνημα και απέχει από το να αποδίδει ολοκληρωμένα την πραγματική κατάσταση, που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Βέβαια το ψήφισμα αναγνωρίζει ότι η Συρία: «έχει δεχτεί επίθεση από μια συμμαχία υπό την καθοδήγηση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και των συνεργατών του, που αποτελείται από τα πιο αντιδραστικά καθεστώτα στη Μέση Ανατολή».
Το ψήφισμα υποστηρίζει τη θέση: «Ο κύριος στόχος αυτής της παράνομης εισβολής ήταν απλώς το ξαναμοίρασμα της περιοχής σύμφωνα με τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Τα ιμπεριαλιστικά κράτη και αντιδραστικά καθεστώτα της περιοχής κατάφωρα διέπραξαν εγκλήματα πολέμου σε αυτόν τον πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου εκατομμύρια έχασαν τη ζωή τους και αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν».
Σαφώς το ψήφισμα διαφοροποιεί τη στάση της Συνάντησης σε σχέση με την παρέμβαση της Ρωσίας και διατυπώνει τη θέση: «Μετά από μια τέτοια περίοδο άνω των τεσσάρων ετών, βλέπουμε επιτέλους μια αλλαγή της ισορροπίας στην περιοχή. Η αντίσταση της Συρίας νίκησε την ατζέντα των ΗΠΑ και γύρισε μπούμερανγκ για την Τουρκία, η οποία έπαιξε το ρόλο του εκτελεστή σε αυτή την επίθεση. Η ιμπεριαλιστική πολιορκία έχει σπάσει μετά την παρέμβαση της Ρωσίας στο πρόσφατο κενό εξουσίας. Κανείς εκτός από τον πατριωτικό, αντιιμπεριαλιστή και προοδευτικό λαό της Συρίας δεν κατέστησε δυνατή αυτή τη μεταβολή των συνθηκών. Η Συρία αντιστάθηκε και έσπασε τα όρια μέσα στα οποία σπρώχτηκε. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο καθοριστικός παράγοντας της αλλαγής είναι ο λαός της Συρίας».
Το ψήφισμα κλείνει με μια τοποθέτηση γύρω από τις εξελίξεις στη Συρία, η οποία τονίζει ότι: «Ως κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα, δηλώνουμε ότι καμία μεγάλη δύναμη, κανένα ιμπεριαλιστικό κέντρο ή κανένα ξένο κράτος δεν έχει το δικαίωμα να αποφασίσει για το μέλλον της Συρίας. Ο Συριακός λαός που δεν παραδόθηκε είναι η μόνη αρχή που θα καθορίσει το δικό του μέλλον».
Απ’ όλο το ψήφισμα έχει, επίσης, σημασία να σταθούμε στο τι επικαλέστηκε ο Αμερικάνικος ιμπεριαλισμός και οι σύμμαχοί του για να εξαπολύσουν την επίθεση ενάντια στη Συρία (κατά το ίδιο το ψήφισμα): «Η δικαιολογία των επιθέσεων κατασκευάστηκε με αφορμή τα υπαρκτά εσωτερικά προβλήματα της χώρας. Για άλλη μια φορά, η Δύση προσπάθησε να παίξει το ρόλο του χωροφύλακα και σωτήρα της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, μόνο ο Συριακός λαός έχει το δικαίωμα να αποφασίσει πώς και από ποιον η χώρα θα πρέπει να κυβερνηθεί».
Η φράση αυτή δε μας λέει τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από το γεγονός ότι η επέμβαση του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και των συμμάχων του έγινε με πρόσχημα τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Συρία, στο όνομα, δήθεν, της υπεράσπισης της δημοκρατίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ουσιαστικά, και όχι με ρητό τρόπο, θέτει ζήτημα παραβίασης της εθνικής ανεξαρτησίας της Συρίας, που καταπάτησαν οι ΗΠΑ αξιοποιώντας την αντιπαλότητα των πολιτικών δυνάμεων της Συρίας, από τη μια μεριά του Άσσαντ και από την άλλη πλευρά των (όποιων) δυνάμεων της αντιπολίτευσης, που, όμως, υποκινούνταν από τις ίδιες τις ΗΠΑ.
Ασφαλώς, από την παράθεση των κύριων σημείων του ψηφίσματος, βγαίνει το συμπέρασμα ότι γενικά το ψήφισμα, ως τελικό κείμενο, ήταν ένας συμβιβασμός ανάμεσα στα συμμετέχοντα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα. Ορισμένα από αυτά δεν το υπέγραψαν, γεγονός που δείχνει ότι βάρυναν διαφορετικές εκτιμήσεις ή και σκοπιμότητες. Άλλα κόμματα που το υπέγραψαν ήρθαν σε αντίθεση με τις ήδη υπάρχουσες θέσεις τους, όπως το ΚΚΕ.
Από πουθενά δε βγαίνει π.χ. ότι η εμπλοκή της Ρωσίας, που άλλαξε τα δεδομένα στην περιοχή και γύρισε την πλάστιγγα υπέρ του Άσσαντ, να χαρακτηρίζεται ως μια ιμπεριαλιστική επέμβαση, η οποία θα οξύνει ακόμη περισσότερο τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που αυτή η εκτίμηση είναι θέση της Ανακοίνωσης του Πολιτικού Γραφείου του Κόμματος της 20ης του Νοέμβρη. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:
«Η ρωσική στρατιωτική επέμβαση στην περιοχή, στα τέλη Σεπτέμβρη 2015, ήταν ένα σημάδι της παραπέρα όξυνσης των αντιθέσεων, που διεξάγονται με σφοδρότητα για τον έλεγχο των πρώτων υλών, των δρόμων μεταφοράς των εμπορευμάτων, των μεριδίων των αγορών, την απόκτηση γεωπολιτικών και στρατιωτικών «στηριγμάτων» στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής».
Στο άρθρο του ΕΒ στο «Ρ» (26/11/2015) με τίτλο: “«Λάδι στη φωτιά» του πολέμου” γράφεται: «Η σύγκρουση στη Συρία έχει το δικό της οικονομικό και πολιτικό – στρατιωτικό υπόβαθρο. Υπάρχουν πάρα πολλά που καθιστούν τη Συρία ένα σύγχρονο «μήλον της Εριδος» για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ας δώσουμε ορισμένα στοιχεία για να γίνουμε κατανοητοί: Η Συρία του Ασαντ είχε ήδη δώσει το δικαίωμα εξόρυξης των υδρογονανθράκων της συριακής ΑΟΖ σε ρώσικες εταιρείες. Τα συμβόλαια, που είχαν συνάψει ρωσικές εταιρείες για την εξόρυξη, πριν τα γεγονότα, έφταναν τα 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ, σύμφωνα με Σύρους μελετητές, το μέγεθος των κοιτασμάτων της χώρας «ανατρέπει» τον ισχύοντα «διεθνή ενεργειακό χάρτη», αφού τα κοιτάσματα φυσικού αεριού στη Συρία είναι δεκαπλάσια των κοιτασμάτων του Ισραήλ. Η Συρία του Ασαντ απέρριψε το σχέδιο κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου, που προωθούσε το Κατάρ, σε συνεννόηση με την Τουρκία, για να κατασκευαστεί αγωγός, ο οποίος μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας, Συρίας και Τουρκίας, θα προωθούσε στην Ευρώπη το φυσικό αέριο του Κατάρ. Αντίθετα, προέκρινε το σχέδιο κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου του Ιράν (στο οποίο εμπλέκονταν και ρωσικές εταιρείες), που προέβλεπε το ιρανικό φυσικό αέριο να διοχετεύει προς τη δυτική Ευρώπη, μέσω Ιράκ και Συρίας κι αφού νωρίτερα θα υγροποιούνταν σε συριακό λιμάνι. Η Συρία είναι ένας από τους σημαντικότερους αγοραστές ρωσικών όπλων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα συνολικά συμβόλαια, που απομένουν να εκτελεστούν φτάνουν τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Εννοείται πως μια ανεξέλεγκτη ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ θα έθετε σε κίνδυνο όλα αυτά τα κέρδη. Οι ρωσικές εταιρείες έχουν τον έλεγχο σε μερίδια της αγοράς της Συρίας (καύσιμα, μηχανήματα, τρόφιμα, ξυλεία, τουρισμός, τηλεπικοινωνίες κ.ά.). Επίσης, όπως είναι γνωστό, η Ρωσία διαθέτει στο συριακό Ταρτούς έναν «ναυτικό σταθμό ανεφοδιασμού», που θα μπορούσε να εξελιχθεί και σε ολοκληρωμένη πολεμική βάση μόνιμου ελλιμενισμού πολεμικών της όπλων στη Μεσόγειο.
Πρόκειται για τη μόνη ρωσική ναυτική βάση σε μη ρωσικό έδαφος. Κι όπως τονίζει η κινεζική «Ζενμίν Ζιμπάο»: «Η Ρωσία δεν θέλει να επιτρέψει πλέον χώρες, που συνεργάζονται μαζί της, να βάλλονται, η μια μετά την άλλη, από τις ΗΠΑ. Διαφορετικά το ηγετικό κύρος της Ρωσίας θα πληγεί σοβαρά».
Ανάλογα «μπουκέτα» συμφερόντων και σχεδιασμούς στη Συρία έχουν και οι αστικές τάξεις, τα μονοπώλια των ΗΠΑ, της Τουρκίας, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας κ.ά. Εδώ βρίσκεται και η ταξική φύση της ουσίας αυτού του πολέμου και των δυνάμεων που συγκρούονται σ’ αυτόν, άσχετα από τα προσχήματα, που η κάθε πλευρά χρησιμοποιεί (υπογράμμιση δική μας).
Με δυο λόγια η Συρία έχει γίνει πεδίο αντιπαράθεσης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για τους φυσικούς πόρους, που διαθέτει, και τα περάσματα των αγωγών. Αυτό το γεγονός προσδιορίζει και την «ταξική φύση του πολέμου και των δυνάμεων που συγκρούονται», κατά τον ΕΒ, δηλαδή, του ιμπεριαλιστικού πολέμου και των αντιθέσεων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.
Ο ΕΒ δεν έχει καμία αναφορά στις σχέσεις των τάξεων στη Συρία ανάμεσα στην εργατική τάξη και την αστική τάξη της Συρίας, γεγονός που θα προσδιόριζε και τη στάση του Κομμουνιστικού Κινήματος στη Συρία, γιατί αυτή είναι η βασική αντίθεση της κοινωνίας της Συρίας. Καταπιάνεται αποκλειστικά με τις αντιθέσεις των μεγάλων δυνάμεων. Πουθενά, επίσης, δε γίνεται λόγος για το ζήτημα της εθνικής ανεξαρτησίας και πως θα λυθεί στις συγκεκριμένες συνθήκες.
Περιορίζεται να αναφερθεί γενικά στο ποια στάση πρέπει να κρατήσουν οι εργαζόμενοι: «Οι εργαζόμενοι πρέπει να δουν τι κρύβεται πίσω από το «οπλισμένο χέρι» των δολοφόνων. Να δουν, δηλαδή, εκείνους, που σχεδιάζουν, συγκροτούν, εξοπλίζουν, χρηματοδοτούν, εκπαιδεύουν και τελικά χρησιμοποιούν αυτές τις δυνάμεις για να τις αξιοποιήσουν στην προώθηση των σχεδίων τους. Να δουν τα πραγματικά συμφέροντα και τους σχεδιασμούς των δυνάμεων, που συγκρούονται κι όχι τα προσχήματα που χρησιμοποιούν. Να μην επιτρέψουν να γίνουν τα παιδιά τους «κρέας για τα κανόνια» των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και να χύσουν το αίμα τους για ξένα συμφέροντα, δηλαδή για τα συμφέροντα της μιας ή της άλλης συμμαχίας μονοπωλιακών συμφερόντων» (υπογράμμιση δική μας).
Όπως είναι φανερό μια τέτοια θέση δε διευκρινίζει τίποτα συγκεκριμένο για το Κομμουνιστικό Κίνημα της Συρίας, γιατί λογικά – και σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αναλύσεις της ηγεσίας του Κόμματος – πρέπει να στραφεί ενάντια σε όλες τις χώρες που εμπλέκονται στον πόλεμο της Συρίας, μια και οι χώρες που εμπλέκονται εξυπηρετούν «τα συμφέροντα της μιας ή της άλλης συμμαχίας μονοπωλιακών συμφερόντων». Πρέπει, πριν απ’ όλα, να στραφεί και ενάντια στην κυβέρνηση, γιατί η κυβέρνηση της Συρίας εξυπηρετεί τα μονοπωλιακά συμφέροντα της Ρωσίας.
Πουθενά, επίσης, στο κείμενο του ψηφίσματος δεν αναφέρεται η έννοια του εμφυλίου πολέμου. Το ψήφισμα προσδιορίζει τις εμπόλεμες πλευρές: «Δεν είναι δυνατόν να ισχυρίζονται ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση από το 2011 είναι ένας εμφύλιος πόλεμος. Οι περισσότεροι από τους επιτιθέμενους ήταν μισθοφόροι και ισλαμιστικές συμμορίες από όλο τον κόσμο, εξοπλισμένες, χρηματοδοτημένες και υποστηριγμένες από το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία».
Επομένως, κατά το ψήφισμα της Συνάντησης, η ταξική πάλη στη Συρία δεν έχει φτάσει να πάρει τη μορφή της ένοπλης αναμέτρησης μεταξύ των τάξεων, δηλαδή η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της να διεκδικούν την πολιτική εξουσία από την αστική τάξη.
Αυτό που διεκδικούν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους είναι η πτώση του Άσσαντ για να υλοποιήσουν τα γενικότερα σχέδιά τους, που περιλαμβάνουν την επαναχάραξη των συνόρων της περιοχής, σχέδια που έχουν παρουσιαστεί με χάρτες στα ανώτερα κλιμάκια του ΝΑΤΟ (έχουν ήδη δημοσιευτεί) εκ μέρους των ΗΠΑ. Δηλαδή ο Συριακός λαός διεξάγει ένα δίκαιο αντιιμπεριαλιστικό εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο για να διαφυλάξει την εδαφική του ακεραιότητα και ανεξαρτησία.
Και ενώ στη Συρία μαίνεται ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος, για το πώς θα σταθεί το Κομμουνιστικό Κίνημα απέναντι σ’ έναν τέτοιον πόλεμο μας το διευκρινίζει η Αλέκα Παπαρήγα με την ομιλία της στη Βουλή:
«Πατρίδα έχουν οι λαοί και δεν μπορούν να είναι αδιάφοροι βεβαίως, όπως και ο ελληνικός, ούτε για την εδαφική ακεραιότητα, ούτε για τα σύνορα, ούτε για τις παραβιάσεις που κάνει η Τουρκία, ούτε για τίποτα», όμως «η σημαία του λαού για την υπεράσπιση της πατρίδας, όπως την καταλαβαίνουμε εμείς, των συνόρων, της εδαφικής ακεραιότητας, πρέπει να είναι όχι μόνο μια σημαία πάλης κατά του εξωτερικού εχθρού, αλλά και κατά του εσωτερικού εχθρού που υπάρχει στη χώρα μας και σε κάθε χώρα. Δεν υπάρχει εσωτερικός εχθρός στη Συρία; Ο λαός πρέπει να παλέψει τον εσωτερικό και τον εξωτερικό εχθρό μαζί, διαφορετικά η ειρήνη θα είναι ένα άπιαστο όνειρο, όσο ο πόλεμος γίνεται για τη διανομή της λείας».
Αυτό που καταλαβαίνουμε από το παραπάνω απόσπασμα είναι ότι στη χώρα μας, την Ελλάδα, υπάρχει εσωτερικός εχθρός και δε μπορεί να είναι άλλος από την αστική τάξη και τα κόμματά της, το ίδιο τους το κράτος και τους μηχανισμούς του. Κατ’ ανάλογο τρόπο θα πρέπει να σκεφτεί κανείς και για τη Συρία. Η ομιλία της Αλέκας Παπαρήγα δε μας αφήνει άλλο τρόπο σκέψης, αφού φτάνει να αναρωτιέται; «Δεν υπάρχει εσωτερικός εχθρός στη Συρία;».
Επειδή, όμως, τόσο τον εσωτερικό όσο και τον εξωτερικό εχθρό πρέπει να έχεις τη δύναμη να τους πολεμήσεις (δηλαδή, οι συσχετισμοί των δυνάμεων παίζουν αποφασιστικό ρόλο και καθορίζουν πολιτικές κατευθύνσεις και πρακτικές) το ερώτημα εξακολουθεί να υπάρχει: Πως θα εξασφαλιστεί η εδαφική ακεραιότητα και η εθνική ανεξαρτησία της Συρίας και των άλλων χωρών, που αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής στις συγκεκριμένες συνθήκες, που επικρατούν σήμερα; Και σε τελική ανάλυση μ’ αυτήν την ομιλία η Αλέκα Παπαρήγα τι ακριβώς υπαινίσσεται; Ποια θέση προτείνει;
Απάντηση μέχρι τώρα δεν έχουμε πάρει. Εκτός και εάν πιστεύουμε ότι «κλείσαμε» το θέμα με τη θέση: «Το ΚΚΕ, εξοπλισμένο με την πολύτιμη ανάλυση των αιτιών που γεννούν τους πολέμους και σημαδεύοντας στην καρδιά του εκμεταλλευτικού συστήματος, συνδέει την καθημερινή αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική πάλη με το στόχο της ανατροπής της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Από αυτή τη σκοπιά παρεμβαίνει ενάντια στην (κάθε λογής) εμπλοκή των αστικών κυβερνήσεων στους γενικότερους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, απαιτεί το κλείσιμο της βάσης της Σούδας και των άλλων στρατιωτικών βάσεων, συγκρούεται με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, στην κατεύθυνση της αποδέσμευσης από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, με το λαό στο τιμόνι της εξουσίας», (Γ. Μαρίνος, «Ρ», 6/12/2015).
Όπως εμφανώς γίνεται κατανοητό η πολιτική του Κόμματος περιορίζεται στο να ζητάει να μην εμπλέκονται οι αστικές κυβερνήσεις «στους γενικότερους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς»! Σωστά, βέβαια, το ζητάει, όπως σωστά ζητάει και το κλείσιμο των στρατιωτικών βάσεων, που εξυπηρετούν την ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.
Το γεγονός αυτό, όμως, δυσκολεύει αλλά δε ματαιώνει την ιμπεριαλιστική επίθεση. Επομένως το ερώτημα για το πώς πρέπει να αντιδράσει το Κομμουνιστικό Κίνημα στην περίπτωση της Συρίας δεν απαντιέται. Και δεν απαντιέται ούτε από την πλευρά της Συνάντησης ούτε και από την πλευρά του Κόμματος. Ειδικά για το Κόμμα η περίπτωση της Συρίας είναι ένα βασικό παράδειγμα για την επαλήθευση ή, για να το πούμε και διαφορετικά, για τη διάψευση των επεξεργασιών του.
Και η αλήθεια είναι ότι οι θέσεις του δοκιμάστηκαν πολύ και πέρα από τις γενικόλογες αναλύσεις του αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι λείπει το «δια ταύτα», παρά το γεγονός ότι ισχυρίζεται ότι οι θέσεις του σημαδεύουν «στην καρδιά του εκμεταλλευτικού συστήματος», (συνδέοντας) «την καθημερινή αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική πάλη με το στόχο της ανατροπής της καπιταλιστικής βαρβαρότητας».
COMMENTS