Για να γίνουμε πιο κατανοητοί στο πως μεταφέρθηκε στο 16ο Συνέδριο η σύγχυση γύρω από τη σχέση του ΑΑΔΜ με το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας και της επίλυσής του θα μας επιτραπεί προηγουμένως να αναφερθούμε στο πως καθορίζεται το ΑΑΔΜ από την άποψη των κοινωνικών δυνάμεων σύμφωνα με το Πρόγραμμα του Κόμματος που ψηφίστηκε στο 15ο Συνέδριο.
Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα: «Το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό μέτωπο πάλης εκφράζει αντικειμενικά μια ευρύτερη κοινωνική βάση, τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού, που δέχεται τις συνέπειες από τη δράση των πολυεθνικών και από τη συμμετοχή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς: Τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, της εργαζόμενης αγροτιάς, των μεσαίων στρωμάτων της πόλης, των κοινωνικών κινημάτων που αγωνίζονται για τα δημοκρατικά δικαιώματα, για την απόκρουση των ιμπεριαλιστικών σχεδίων σε βάρος των λαών και της ειρήνης. Συσπειρώνει τους εργαζομένους στον τομέα του πολιτισμού και της επιστήμης, που αντιστέκονται στην υποκουλτούρα, στην εμπορευματοποίηση και στη χειραγώγηση» (15ο Συνέδριο, Ντοκουμέντα, σελ. 115).
Έχει μια ιδιαίτερη σημασία να δούμε τώρα το πως καθορίζονται οι κινητήριες δυνάμεις της σοσιαλιστικής επανάστασης στο Πρόγραμμα που ψηφίστηκε στο 15ο Συνέδριο: «Κινητήριες δυνάμεις της σοσιαλιστικής επανάστασης θα είναι η εργατική τάξη ως ηγετική δύναμη, οι μισοπρολετάριοι, η φτωχή αγροτιά και τα πιο καταπιεσμένα λαϊκά μικροαστικά στρώματα της πόλης. Η νεολαία θα παίξει δραστήριο ρόλο στον αγώνα για το σοσιαλισμό και την οικοδόμησή του. Το ΚΚΕ επιδιώκει να πείσει και άλλα τμήματα των μεσαίων στρωμάτων ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους δεν υπηρετούνται με τη διατήρηση του καπιταλιστικού συστήματος. Ότι πρέπει να σταθούν στο πλευρό των δυνάμεων που παλεύουν για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Έστω και ουδετερότητα αυτών των στρωμάτων θα συμβάλει στο πέρασμα στο σοσιαλισμό. Η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης θα εξαλείψει τις αυταπάτες για τον καπιταλισμό και θα διαλύσει τις προκαταλήψεις για το σοσιαλισμό» (στο ίδιο, σελ. 113/114).
Όπως διαπιστώνουμε υπάρχει σαφής διαφορά ανάμεσα στις κινητήριες δυνάμεις της σοσιαλιστικής επανάστασης και την κοινωνική βάση του ΑΑΔΜ. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, μια κυβέρνηση που θα προκύψει από μια σοσιαλιστική επανάσταση διαφέρει από μια κυβέρνηση που θα προέκυπτε από το ΑΑΔΜ, εάν και εφ’ όσον αυτή προβλεπόταν από το Πρόγραμμα του Κόμματος του 15ου Συνεδρίου, πράγμα το οποίο δε γινόταν.
Στο 16ο Συνέδριο στην Εισήγηση της ΚΕ του Κόμματος ξαναδίνεται ο χαρακτήρας του ΑΑΔΜ από την άποψη της κοινωνικής του βάσης: «Το ΚΚΕ ξεκαθαρίζει ότι το Μέτωπο θα εκφράζει και θα συσπειρώνει σε οργανωμένη δράση τα κινήματα της εργατικής τάξης, της μικρομεσαίας αγροτιάς, των μικροαστικών στρωμάτων που ασφυκτιούν από τη δράση των μονοπωλίων. Θα συσπειρώνει πολιτικές δυνάμεις που θέλουν να αντισταθούν και να δράσουν σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση. Κοινωνικά κινήματα που εκφράζουν τα αιτήματα της νεολαίας, των γυναικών. Κινήματα κατά της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων, κατά του ΝΑΤΟ και του πολέμου, κατά των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων. Κινήματα για τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, την παιδεία και την υγεία, το περιβάλλον, τον αθλητισμό, κατά των ναρκωτικών. Κάθε κίνημα ή κίνηση που θέλει να προσφέρει σ’ αυτή την κατεύθυνση, μέσα από τα ιδιαίτερα προβλήματα που προβάλλει» (16ο Συνέδριο, Ντοκουμέντα, σελ. 41).
Από πρώτη άποψη αυτό που παρατηρούμε είναι ότι το ΑΑΔΜ, όπως καθορίζεται στο 16ο Συνέδριο, δίνει την εντύπωση ότι πλαταίνει ακόμη πιο πολύ απ’ ότι προηγούμενα, ότι επαναλαμβάνει ότι θα συσπειρώνει πολιτικές δυνάμεις, που θα «θέλουν να δράσουν σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση», ότι δεν αλλάζει τίποτα σε σχέση με τον καθορισμό των κοινωνικών δυνάμεων που θα συσπειρώσει το ΑΑΔΜ. Υπάρχει, όμως, και μια «αφανής» διαφοροποίηση.
Ας προσέξουμε τη διαφορά αυτή στη σύνταξη των δύο αντίστοιχων αποσπασμάτων που παραθέσαμε, του 15ου Συνεδρίου και του 16ου Συνεδρίου, σ’ ό,τι αφορά το ΑΑΔΜ. Στο πρώτο απόσπασμα για το ΑΑΔΜ μιλάει για «τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, της εργαζόμενης αγροτιάς, των μεσαίων στρωμάτων της πόλης κλπ.». Στο δεύτερο απόσπασμα μιλάει για «κινήματα της εργατικής τάξης, της μικρομεσαίας αγροτιάς, των μικροαστικών στρωμάτων κλπ.».
Η διαφορά από πρώτη ματιά δεν εντοπίζεται εύκολα αλλά είναι ουσιώδης. Το ΑΑΔΜ αλλάζει τον κοινωνικό του χαρακτήρα. Δεν πρόκειται για κοινωνικό μέτωπο της εργατικής τάξης και των μικροαστικών στρωμάτων, αλλά για μέτωπο των κινημάτων της εργατικής τάξης και των μικροαστικών στρωμάτων, για να αναφερθούμε μόνο στις βασικές κοινωνικές δυνάμεις του μετώπου, που θα εκφράζεται από μία, το ΚΚΕ, ή περισσότερες πολιτικές δυνάμεις, ώστε να δικαιολογεί τον κοινωνικοπολιτικό του χαρακτήρα.
Η αλλαγή αυτή δικαιολογείται στη βάση της σκέψης ότι: «Ο όρος «λαϊκό μέτωπο» ή «λαϊκή συμμαχία» χρησιμοποιείται για να δείξει τον κινηματικό του χαρακτήρα, την ανάγκη να στηρίζεται και να στηρίζει την ταξική πάλη, τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Την ανάγκη να κερδίσει όχι απλά την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του λαού, αλλά να συμβάλει ώστε να βγει στο προσκήνιο ο λαϊκός παράγοντας. Να διεκδικήσει την εξουσία, μαχητικά αντιμέτωπος με την εγχώρια και διεθνή αντίδραση, που δε θα μείνει αδιάφορη μπροστά στον κίνδυνο να χάσει τον έλεγχο στη χώρα» (στο ίδιο, σελ.37).
Ίσως, αναρωτηθεί κανείς ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά στις δύο διατυπώσεις. Η βασική και σημαντική διαφορά που υπάρχει, όμως, βρίσκεται ανάμεσα στη σχέση του ΚΚΕ και της εργατικής τάξης, στη σχέση του ΚΚΕ με τα μικροαστικά στρώματα και παραπέρα στη σχέση της εργατικής τάξης με τα μικροαστικά στρώματα, ως κοινωνικών δυνάμεων.
Το ΚΚΕ, στην πρώτη περίπτωση, μιλάει εξ ονόματος συνολικά της εργατικής τάξης, ως εκπρόσωπος της τάξης, ως πρωτοπορία της τάξης και επιδιώκει τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τα μικροαστικά στρώματα, αυτή θα είναι η βάση της κοινωνικής συμμαχίας, ανεξάρτητα από το εάν θα κατορθώσει να ενώσει ολόκληρη την εργατική τάξη.
Το άμεσο καθήκον που απορρέει απ’ αυτήν τη σχέση είναι ότι το ΚΚΕ εκφράζοντας τα συμφέροντα της εργατικής τάξης προσπαθεί να πετύχει, πριν απ’ όλα, την πιο πλατιά ενότητα της εργατικής τάξης. Με την έννοια αυτή είναι η εργατική τάξη, ως τάξη, που απευθύνεται στα μικροαστικά στρώματα για κοινωνική συμμαχία. Και αυτή η κοινωνική συμμαχία αποτυπώνεται και στο ΑΑΔΜ.
Στο πολιτικό – ιδεολογικό επίπεδο την ενότητα της εργατικής τάξης θα την εκφράζει το ΚΚΕ. Την κοινωνική συμμαχία θα την εκφράζει το ΚΚΕ με άλλες πολιτικές δυνάμεις, που, πολιτικά, θα εκφράζουν μικροαστικά στρώματα, που θα κινηθούν σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση, ή, εάν δεν υπάρξουν ή δεν αναδειχτούν τέτοιες πολιτικές δυνάμεις, θα εκφράσει την κοινωνική συμμαχία από μόνο του το ΚΚΕ στους προγραμματικούς του στόχους. Το παράδειγμα του Μπολσεβίκικου Κόμματος είναι μια ιστορική κατάθεση.
Αυτή η πολιτική κατεύθυνση στη σχέση του ΚΚΕ με την εργατική τάξη, του ΚΚΕ με τα μικροαστικά στρώματα, στη συνέχεια, της εργατικής τάξης με τα μικροαστικά στρώματα, που θα καταλήξει στη δημιουργία του ΑΑΔΜ – το οποίο τίθεται εκ των πραγμάτων μπροστά στο πρόβλημα της εξουσίας και της δημιουργίας αντίστοιχης κυβέρνησης, πρέπει να είναι μια σταθερή κατεύθυνση, μέσα από την οποία θα περάσει οπωσδήποτε η κοινωνική συμμαχία για να εκφραστεί και σε πολιτικό επίπεδο, επομένως και στο επίπεδο της εξουσίας. Διαφορετικά δε μπορεί να προκύψει το ΑΑΔΜ.
Η αναφορά σε κινήματα της εργατικής τάξης, της μικρομεσαίας αγροτιάς, των μικροαστικών στρωμάτων παραπέμπει στο πως κατανοήθηκε η δημιουργία του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΥ και της ΠΑΣΕΒΕ, της ΟΓΕ (που προϋπήρχε) και αργότερα του ΜΑΣ, του χαρακτήρα τους και του ρόλου τους.
Διευκρινίζουμε ότι η πρωτοπορία της εργατικής τάξης απευθύνεται πολιτικά και ιδεολογικά στην εργατική τάξη χωρίς κάποια άλλη διαμεσολάβηση. Το ΚΚΕ με τις οργανωμένες του δυνάμεις αντιπροσωπεύει το σοσιαλισμό μέσα στην ίδια την εργατική τάξη και γενικότερα στο Εργατικό Κίνημα. Μέσα στην εργατική τάξη, γιατί, καθώς μας λένε οι Κλασσικοί, η συνειδητοποίηση της εργατικής τάξης για την ιστορική της αποστολή έρχεται «απ’ έξω». Η εργατική τάξη δε συνειδητοποιείται «αφ’ αυτού», γι’ αυτό χρειάζεται το Κόμμα. Μέσα στο Εργατικό κίνημα, γιατί αυτό επηρεάζεται από την αστική ιδεολογία, δρουν μέσα σ’ αυτό σοσιαλρεφορμιστικές και αστικορεφορμιστικές οργανωμένες δυνάμεις. Στο οργανωτικό επίπεδο το Κόμμα οργανώνει τους πρωτοπόρους εργάτες απ’ ευθείας και τους εντάσσει στις κομματικές οργανώσεις του.
Με τον ίδιο απ’ ευθείας τρόπο απευθύνεται και στα μικροαστικά στρώματα, με τις προγραμματικές του θέσεις, που συμπεριλαμβάνουν τα αιτήματά τους, παίρνοντας υπόψη το γεγονός ότι αυτά ταλαντεύονται ανάμεσα στην αστική και την εργατική τάξη. Γι αυτό το λόγο στις κινητήριες δυνάμεις για τη σοσιαλιστική επανάσταση, στο απόσπασμα που ήδη παραθέσαμε, διαβάζουμε: «Το ΚΚΕ επιδιώκει να πείσει και άλλα τμήματα των μεσαίων στρωμάτων ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους δεν υπηρετούνται με τη διατήρηση του καπιταλιστικού συστήματος» (εκτός από τη «φτωχή αγροτιά και τα πιο καταπιεσμένα λαϊκά μικροαστικά στρώματα της πόλης», που προβλέπει το 15ο Συνέδριο).
Η δημιουργία, λοιπόν, του ΠΑΜΕ ως «κινήματος» της εργατικής τάξης μέσα στην εργατική τάξη ή της ΠΑΣΥ και ΠΑΣΕΒΕ ως «κινημάτων» των μικροαστικών στρωμάτων μέσα στα μικροαστικά στρώματα, που σαφώς υπονοεί η δεύτερη διατύπωση, είναι αδύνατον να ενοποιήσει την εργατική τάξη, ως τάξη, και τα μικροαστικά στρώματα, ως μικροαστικά στρώματα, εάν ταυτιστεί ο ρόλος τους με το ρόλο του Κόμματος. Εάν το Κόμμα υποκαταστήσει το ρόλο των συνδικάτων και του Εργατικού Κινήματος γενικότερα. Διαφορετικός είναι ο ρόλος του ΚΚΕ μέσα στο Εργατικό Κίνημα και διαφορετικός είναι ο ρόλος του ΠΑΜΕ.
Αυτό, όμως, που διαπιστώνουμε στο 16ο Συνέδριο, στο αντίστοιχο κεφάλαιο για το ΑΑΔΜ, είναι μια σημαντική διαφοροποίηση που αφορά το ίδιο το ΑΑΔΜ και το χαρακτήρα του: «Το κεντρικό ζήτημα που θέτουν οι θέσεις του 16ου Συνεδρίου αφορά την αναγκαιότητα να κτισθεί Μέτωπο συμμαχίας και συνεργασίας κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, κοινωνικοπολιτικών παραγόντων που θα οργανώσει τη λαϊκή πάλη για τα καθημερινά προβλήματα του λαού. Θα πείσει την πλειοψηφία του λαού ότι αξίζουν οι θυσίες, ότι μπορεί να παλέψει με στόχο να κατακτήσει τη λαϊκή εξουσία με κύριο χαρακτηριστικό την κοινωνικοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, τον εργατικό κοινωνικό έλεγχο. Η λαϊκή εξουσία θα οργανώσει τη λαϊκή οικονομία, υλική βάση, για την κοινωνική ευημερία, για την αποδέσμευση και την πολιτική ανεξαρτησία της χώρας από την ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων» (στο ίδιο, σελ. 37).
Ο στόχος του ΑΑΔΜ «να κατακτήσει τη λαϊκή εξουσία με κύριο χαρακτηριστικό την κοινωνικοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, τον εργατικό κοινωνικό έλεγχο» παρακάτω συνδυάζεται και με τον πανεθνικό σχεδιασμό. Διαβάζουμε: «Ο κεντρικός πανεθνικός οικονομικός μηχανισμός διεύθυνσης μπορεί να λειτουργήσει με αποτελεσματικότητα, ικανότητα να ξεπεράσει τα εμπόδια που θα συναντήσει σε εθνικό και διεθνικό επίπεδο, στο βαθμό που θα διασφαλίζει στην πράξη την ενεργητική συμμετοχή των εργαζομένων, τον κοινωνικό και εργατικό έλεγχο, τη δημοκρατία στο χώρο εργασίας. Έχει στόχο τη διευρυμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, τη διευρυμένη αναπαραγωγή, την ασφάλεια και άμυνα της χώρας, τη διεθνή συνεργασία και διεθνή λαϊκή αλληλεγγύη» (στο ίδιο, σελ. 47). Επομένως η δημιουργία του Μετώπου παραπέμπει στον άμεσο σοσιαλισμό.
Αυτή η αντίληψη για το Μέτωπο ή τη Λαϊκή Συμμαχία, όπως λέγεται πλέον από το 19ο Συνέδριο και μετά, διαπερνά τη γραμμή του Κόμματος στο σύνολο της δράσης του και μέσα στα «κινήματα» για τα οποία γίνεται λόγος στο 16ο Συνέδριο. Ξεκαθαρίστηκε και νομιμοποιήθηκε βέβαια οριστικά στο 19ο Συνέδριο.
Αυτό φαίνεται και από την τοποθέτηση που έκανε ο Γραμματέας του Κόμματος στην πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στην “Realnews”, σε σχετική ερώτηση που του απευθύνθηκε, για τους «όρους» που θα έθετε απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ, «για να δοκιμαστεί», υποτίθεται, αυτός διαβάζουμε:
«Οι “όροι”, τα κριτήρια, που θέτει το ΚΚΕ για τη συγκρότηση μιας κοινωνικής λαϊκής συμμαχίας, ως ελάχιστες προϋποθέσεις για να δώσει το ΚΚΕ το «παρών» σε διακυβέρνηση, για να βγει η Ελλάδα από την κρίση και να ζήσει καλύτερα ο λαός και η νεολαία, είναι η κοινωνικοποίηση του φυσικού και παραγόμενου πλούτου, η αποδέσμευση από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, η μονομερής διαγραφή του χρέους που δε δημιούργησε ο λαός, η κατάργηση αμέσως όλων των εφαρμοστικών νόμων, των μνημονίων, των αντιδραστικών διατάξεων. Είναι η αντιμετώπιση άμεσα των μεγάλων και οξυμένων προβλημάτων των λαϊκών στρωμάτων, όπως η σταθερή και μόνιμη δουλειά για όλους, οι μισθοί, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η κατάργηση της επαίσχυντης φορολογίας, το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, η εξασφάλιση δημόσιας και δωρεάν υγείας, παιδείας και όλα όσα έχει προτείνει το ΚΚΕ, καταθέτοντας και συγκεκριμένες προτάσεις στη βουλή. Όλα αυτά μπορεί να εγγυηθεί μόνο η εργατική λαϊκή εξουσία. Η ζωή του λαού εξαρτάται κυρίως από το συνολικό δρόμο που βαδίζει η χώρα. Αν αυτός, ο αντιλαϊκός δρόμος μένει στο απυρόβλητο, τότε μπορεί να “καταπιεί” τους όποιους επιμέρους “όρους”, όση καλή πρόθεση ή διάθεση και αν έχεις».
Από το παραπάνω απόσπασμα τίθενται ως «όροι» για τη συμμετοχή γενικά στη διακυβέρνηση όλοι εκείνοι οι όροι που παραπέμπουν στον άμεσο σοσιαλισμό. Και κυρίως τίθενται με τη φράση «(…) για να δώσει το ΚΚΕ το «παρών» σε διακυβέρνηση, για να βγει η Ελλάδα από την κρίση και να ζήσει καλύτερα ο λαός και η νεολαία, είναι η κοινωνικοποίηση του φυσικού και παραγόμενου πλούτου (…)».
Πάνω σ’ αυτό το απόσπασμα η «Νέα Σπορά» έχει τοποθετηθεί με άλλο της άρθρο στις 07/10/2014 σε σχετική ανάρτηση, που αφορά ειδικά στη συνέντευξη του Γραμματέα του Κόμματος. Μεταφέρουμε ένα απόσπασμα από αυτό το άρθρο: «Αν στην απάντηση που έδωσε ο Γραμματέας του Κόμματος αντί να χρησιμοποιήσει τη φράση για την “κοινωνικοποίηση του φυσικού και παραγόμενου πλούτου” χρησιμοποιούσε τη φράση “κρατικοποίηση βασικών τομέων της παραγωγής, όπως του τραπεζικού συστήματος, της ενέργειας, επιστροφή όλων των ΔΕΚΟ στο δημόσιο, των συνεταιριστικών αγροτικών παραγωγικών μονάδων στους αγρότες κλπ.”, τότε, αυτή η απάντηση θα ήταν το πλαίσιο μιας προγραμματικής πρότασης εκ μέρους του Κόμματος, που θα αντιστοιχούσε στο επίπεδο της πολιτικής συνείδησης των λαϊκών μαζών, που θα την προωθούσε παραπέρα, με την αναγκαία συμπλήρωση ότι η πρόταση αυτή απαιτεί την αλλαγή των τάξεων στην εξουσία και ότι αυτή η εξουσία θα ήταν, πράγματι, μια εργατική – λαϊκή εξουσία με κορμό την εργατική τάξη και τις σύμμαχες δυνάμεις, τα μικροαστικά στρώματα.
Θα ήταν μια επαναστατική εξουσία, μια εξουσία του ΑΑΔΜ, που δεν θα ήταν αστική, που δεν θα ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά θα ήταν μια εξουσία που θα έφερνε το σοσιαλισμό πιο κοντά, που θα άνοιγε το δρόμο για το σοσιαλισμό, γεγονός που θα κρινόταν από την ετοιμότητα του Κόμματος να οδηγήσει την ταξική πάλη μέχρι τη σοσιαλιστική επανάσταση».
Είναι προφανές, πια, το πώς κατανοείται το Μέτωπο (ή Λαϊκή Συμμαχία). Αρχικά του αποδόθηκε κοινωνικοπολιτικός χαρακτήρας και σωστά. Στη συνέχεια του αποδόθηκε κινηματικός χαρακτήρας, που του αναιρεί τον κοινωνικοπολιτικό του χαρακτήρα, και τελικά είτε έτσι είτε αλλιώς ταυτίζεται πλήρως με τον άμεσο σοσιαλισμό.
Αυτή η αντίφαση μεταφέρεται και χαρακτηρίζει και τη δράση του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΥ, της ΠΑΣΕΒΕ, της ΟΓΕ και του ΜΑΣ. Η κατάληξη που ζήσαμε και τη ζούμε είναι οι δυνάμεις του Κόμματος να ταυτιστούν με τις δυνάμεις των μετωπικών οργανώσεων που δημιούργησε, να είναι οι ίδιες. Το Κόμμα να συσπειρώνει τις ίδιες δυνάμεις που συσπειρώνουν ΠΑΜΕ, ΠΑΣΥ, ΠΑΣΕΒΕ, ΟΓΕ και ΜΑΣ. Αυτές τις δυνάμεις που συσπειρώνουν και οι Λαϊκές Επιτροπές. Διαφοροποιήθηκε και ο ρόλος του Κόμματος και ο ρόλος των μετωπικών οργανώσεων.
Το συμπέρασμα είναι ότι το ΑΑΔΜ του 15ου Συνεδρίου με το ΑΑΔΜ του 16ου Συνεδρίου δεν είναι το ίδιο στο ρόλο του και στο στόχο του, πολύ περισσότερο δεν είναι το ίδιο με τη Λαϊκή Συμμαχία του 19ου Συνεδρίου. Το ερώτημα που προκύπτει τώρα είναι εάν υπήρχε επίγνωση αυτής της αντίφασης, που εκ των πραγμάτων δημιουργούσε τις συγχύσεις και τις ασάφειες. Αυτό ακριβώς το θέμα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στη συνέχεια.
Στο 16ο Συνέδριο, παράλληλα, πέρα από αυτήν τη βασική αλλαγή που έγινε, επαναλαμβάνονται οι θέσεις του 15ου Συνεδρίου σε ότι αφορά τη δημιουργία του ΑΑΔΜ, τη σχέση του με την εξουσία και τη δημιουργία αντίστοιχης κυβέρνησης. Εξακολουθεί δηλαδή να μη γίνεται λόγος για κυβέρνηση του ΑΑΔΜ, όπως εξακολουθεί να γίνεται λόγος για τη δημιουργία κυβέρνησης αντιμονοπωλιακής αντιιμπεριαλιστικής μέσα από το κοινοβούλιο, που δε θα είναι του ΑΑΔΜ, πράγμα που σημαίνει ότι οι συγχύσεις που είχαν δημιουργηθεί γύρω απ’ αυτό το θέμα παρέμειναν ως τέτοιες.
Αυτές τις συγχύσεις προσπάθησε να διαλύσει στην τελική της ομιλία η τότε Γραμματέας του Κόμματος, Αλέκα Παπαρήγα για το θέμα του ΑΑΔΜ και της σχέσης του με την εξουσία. Παραθέτουμε τα σχετικά αποσπάσματα:
- Ως προς το χαρακτήρα του ΑΑΔΜ: «Στο 15ο Συνέδριο ξεκαθαρίσαμε το εξής πράγμα: Ότι η συγκέντρωση δυνάμεων, η πολιτική συμμαχιών του Κόμματος χτίζεται πάνω στην αντίθεση μονοπώλια – ιμπεριαλισμός. Εδώ σ’ αυτήν τη θέση, από το 15ο ακόμα Συνέδριο, εκφράζεται και ο συμβιβασμός, ο σωστός συμβιβασμός, που πρέπει να κάνει το Κόμμα στην πολιτική συμμαχιών. Με ποια έννοια λέμε συμβιβασμό: Στην ουσία, σύντροφοι, όταν λέμε μονοπώλια – ιμπεριαλισμός, τι εννοούμε; Καπιταλισμός. Τι είναι ο ιμπεριαλισμός; Είναι ο μονοπωλιακός καπιταλισμός. Τι είναι ο ιμπεριαλισμός; Το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού. Όμως, δεν μπορούμε να χτίσουμε συμμαχία στην αντίθεση καπιταλισμός – σοσιαλισμός, γιατί σημαίνει συμμαχία για τη σοσιαλιστική επανάσταση και συμμαχία για τη δικτατορία του προλεταριάτου. Αυτό δεν μπορούμε να το βάλουμε. Και δεν μπορούμε να το βάλουμε, γιατί είναι και λυμένο θεωρητικά, αλλά και η πείρα αυτό δείχνει» (στο ίδιο, σελ. 71)
- Ως προς το θέμα της εξουσίας: «Στο 15ο Συνέδριο, επίσης, λέγαμε καθαρά στις σελ. 122 -123, για το Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Μέτωπο και το θέμα της εξουσίας. Εκεί αναφερόμαστε και στην περίπτωση σε επαναστατική κατάσταση να διαμορφωθούν λαϊκοί επαναστατικοί θεσμοί, που να φθάσουν ως το σημείο να αναδείξουν μια λαϊκοεπαναστατική κυβέρνηση, που θα τη χωρίζει τυπική απόσταση από τη δικτατορία του προλεταριάτου. Μιλούσαμε, επίσης, και για τη δυνατότητα να διαμορφωθεί κυβέρνηση, μέσω του Κοινοβουλίου, των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων» (στο ίδιο, σελ. 73).
Και παρακάτω: «Εάν, όμως, σύντροφοι, έχεις μια επαναστατική κατάσταση και έχεις ένα τέτοιο γέννημα, το Μέτωπο γίνεται επαναστατικό μέσα από τις ίδιες τις εξελίξεις. Έχεις επαναστατική κυβέρνηση. Εφόσον αυτή η μάχη λήξει νικηφόρα, ο συσχετισμός το επιτρέψει, το γέννημα τι θα είναι; Μπορεί να είναι άλλο από τη σοσιαλιστική εξουσία; Και ακριβώς λέμε αυτή τη θέση, ότι αυτή η επαναστατική κυβέρνηση, όταν θα ολοκληρώσει και θα σταθεροποιήσει τα χαρακτηριστικά της, θα είναι σοσιαλιστική εξουσία» (στο ίδιο, σελ. 74).
- Για την αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κυβέρνηση: «Αν έχουμε μια κυβέρνηση με βάση το Κοινοβούλιο, αυτή η κυβέρνηση οπωσδήποτε δεν είναι εξουσία πλήρης. Είναι ένας μοχλός, που πρέπει να την αξιοποιήσει το Μέτωπο και το Κόμμα μας. Λέμε πώς πρέπει να αξιοποιηθεί. Αυτή η κυβέρνηση οπωσδήποτε δε θα έχει τη συγκατάθεση του λαού να λύσει με επαναστατικό τρόπο αυτά τα ζητήματα. Γιατί ξέρουμε ότι μέσω του Κοινοβουλίου εκφράζεται και μια πολύ πιο αβαθής συνείδηση. Έστω και αν χρειάζονται αναπτυγμένες ταξικές συγκρούσεις για να βγει και μέσα από το Κοινοβούλιο, εφόσον γίνει αυτό. Οπωσδήποτε, αυτή η κυβέρνηση πρέπει να δρομολογήσει μια σειρά μέτρα, που αφορούν το βιοτικό επίπεδο. Υπάρχει ζήτημα με τις ιμπεριαλιστικές δεσμεύσεις. Είναι φανερό τι έχει να αντιμετωπίσει. Και στις συγκεκριμένες συνθήκες θα είναι και πιο καθαρό και ποιοι είναι οι κρίκοι. Αυτή η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει. Σε σύντομο διάστημα θα κριθεί. `Η θα προχωρήσει και θα ανοίξει το δρόμο σε βαθύτερες αλλαγές, ή θα τη ρίξουν. Εδώ πρέπει να το έχουμε καθαρό. Αυτή η κυβέρνηση δε θα έχει όλη την εξουσία. Γιατί τα μονοπώλια θα κυριαρχούν. Πρέπει να στηρίξουμε αυτήν την προσπάθεια. Δε θέλω να πω περισσότερες λεπτομέρειες. Τα λέμε στις Θέσεις» (στο ίδιο, σελ. 73/74).
- Ως προς την ωρίμανση της σοσιαλιστικής επανάστασης: «Αυτό που δεν έχει ωριμάσει, είναι η σοσιαλιστική επανάσταση και η αναγκαιότητα της δικτατορίας της εργατικής τάξης. Εμείς πρέπει να ωριμάσουμε στο λαό αυτές τις ιδέες. Το χτίσιμο της λαϊκής οικονομίας σε μια μεταβατική περίοδο δε λύνεται αυτόματα. Θέλει βηματισμούς, ποια θα είναι η οικονομική πολιτική διαχείρισης. Αυτά δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε από τώρα. Άλλοι λένε να πούμε και πώς θα είναι ο ΟΤΕ στη λαϊκή οικονομία. Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς πώς θα είναι η κατάσταση τη συγκεκριμένη στιγμή και δεν είναι σωστό να μπαίνουμε σε τέτοια λεπτομερή ζητήματα από τώρα. Τις βασικές αρχές και την κατεύθυνση χαράσσουμε. Εμείς ακριβώς προτάσσουμε τη λαϊκή οικονομία, που πατάει σε εμπειρίες και ανάγκες του λαού και έχει αντικειμενικό χαρακτήρα αυτή η κοινωνικοποίηση, όπως τη λέμε. Από κει και πέρα βεβαίως, θα ωριμάζει και θα βαθαίνει η συνείδηση του τι σημαίνει λαϊκή οικονομία και λαϊκή εξουσία στην πορεία» (στο ίδιο, σελ. 75).
Και ενώ δίνονται αυτές οι διευκρινήσεις, με ορισμένες από τις οποίες έχουμε, ήδη, εκφράσει τις διαφωνίες μας με την αρθρογραφία μας δίνεται και η παρακάτω διευκρίνιση για το χαρακτήρα της λαϊκής εξουσίας: «Εμείς, λοιπόν, θεωρούμε ότι ο όρος λαϊκή εξουσία – εμείς τον προβάλλουμε – μπορεί να ενοποιήσει εμάς, που θεωρούμε ότι η σοσιαλιστική εξουσία είναι η λαϊκή εξουσία που θα τα πραγματοποιήσει αυτά, και εκείνους που θεωρούν ότι μπορεί να υπάρξει μια εξουσία αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή μεταβατική, μισομεταβατική, με το ένα πόδι στον καπιταλισμό και το άλλο στο σοσιαλισμό. Ας έχουν αυτές τις απόψεις. Δε θα τα λύσουμε στο ιδεολογικό επίπεδο αυτά. Θα τα προωθούμε και με την αυτοτελή δράση του Κόμματος και με τη διάπλαση στο Μέτωπο. Η δυναμική των εξελίξεων είναι εκείνη που θα λύσει και δικά μας ερωτήματα για το πώς θα περάσουμε στο σοσιαλισμό ακριβώς και πώς θα είναι η σοσιαλιστική οικονομία, αλλά και δικές τους συγχύσεις ή διαφορετικές αντιλήψεις. Θεωρούμε, λοιπόν, ότι οι επεξεργασίες που έχουν γίνει για το Μέτωπο είναι επαρκείς. Σε ορισμένα πράγματα πρέπει να εμβαθύνουμε περισσότερο που βοηθάνε ακριβώς να στερεωθεί αυτή η αναγκαιότητα της λαϊκής οικονομίας» (στο ίδιο, σελ. 76).
Από τα αποσπάσματα που παραθέσαμε νομίζουμε ότι μπορούν οι αναγνώστες μας να διακρίνουν τα κενά και τις αντιφάσεις στη σκέψη του Κόμματος, το πώς εξελίσσεται αυτή. Με αυτά τα κενά και τις αντιφάσεις και από πού προκύπτουν θα ασχοληθούμε στη συνέχεια αυτής της σειράς των άρθρων μας.
COMMENTS