Όταν η ηγεσία του ΚΚΕ χαρακτηρίζει, με βάση τις επίσημες επεξεργασίες της, τον Ιταλοελληνικό πόλεμο ως ιμπεριαλιστικό και από τις δύο μεριές, τότε είναι σα να ισχυρίζεται, στο διεθνές επίπεδο, ότι η Σοβιετική Ένωση και η Κομμουνιστική Διεθνής (ΚΔ) δεν έπρεπε να ακολουθήσουν την τακτική που ακολούθησαν, ότι η Σοβιετική Ένωση δεν έπρεπε να προχωρήσει στην αντιφασιστική συμμαχία, ότι δεν έπρεπε να αξιοποιήσει τις αντιθέσεις ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Από τη στιγμή, όμως, που η ηγεσία του Κόμματος παίρνει μια τέτοια θέση οφείλει ταυτόχρονα να απαντήσει και στα ερωτήματα, τα οποία θέσαμε στο δεύτερο μέρος αυτού του άρθρου, πράγμα που αποφεύγει συστηματικά να κάνει.
Και το λέμε αυτό, γιατί η ηγεσία του Κόμματος προβάλλει συνεχώς τη θέση, ότι για να προωθήσει (και στη συνέχεια να εργαστεί για να την υλοποιήσει) ένα Κομμουνιστικό Κόμμα τη στρατηγική του, να φτάσει, δηλαδή, στη σοσιαλιστική επανάσταση και να κατακτήσει η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της την πολιτική εξουσία, δεν είναι ζήτημα του συσχετισμού των δυνάμεων ανάμεσα στην εργατική τάξη και την αστική τάξη.
Από την άποψη της προβολής της αναγκαιότητας και της επικαιρότητας του σοσιαλισμού αυτό βέβαια είναι σωστό. Αλλάζει άρδην, όμως, η κατάσταση, όταν ένα Κομμουνιστικό Κόμμα είναι μπροστά σε μια συγκεκριμένη κατάσταση.
Επομένως, όταν η ιμπεριαλιστική Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στην Ελλάδα και επειδή και η Ελλάδα – κατά την ηγεσία του Κόμματος, ήταν ιμπεριαλιστική το καθήκον του Κόμματος ήταν να μετατρέψει τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και από τις δύο μεριές σε εμφύλιο πόλεμο ενάντια στην ντόπια αστική τάξη.
Αυτή ήταν η συγκεκριμένη κατάσταση εκείνη την εποχή, η Ελλάδα δέχεται την επίθεση της ιμπεριαλιστικής Ιταλίας και στη συγκεκριμένη αυτή κατάσταση, και επειδή και η Ελλάδα ήταν, κατά την ηγεσία του Κόμματος, ιμπεριαλιστική, θα έπρεπε το Κόμμα να απαντήσει πάλι συγκεκριμένα, με την κήρυξη εμφυλίου πολέμου ενάντια στην αστική τάξη.
Από την πλευρά μας, βέβαια, διαφωνούμε με την εκτίμηση της ηγεσίας του Κόμματος ότι ο Ιταλοελληνικός πόλεμος ήταν και από τις δύο μεριές ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος. Αλλά ανεξάρτητα από αυτό, έτσι κι αλλιώς, η κήρυξη ενός εμφύλιου πολέμου της εργατικής τάξης και των συμμάχων της ενάντια στην αστική τάξη, σε όποια χώρα, πρέπει να υπακούει σε ορισμένες προϋποθέσεις.
Και αυτό γιατί, για να έρθουμε συγκεκριμένα στην περίπτωση του Κόμματός μας, πλέον η πολιτική του Κόμματος έχει ξεφύγει από τη γενική διακήρυξη της ανάγκης του σοσιαλισμού και έχει μπει οριστικά, και με την πιο προωθημένη μορφή πάλης, στο πεδίο της πρακτικής υλοποίησης της γενικής του θέσης. Της στρατηγικής του.
Εμφύλιος πόλεμος σημαίνει, κατά το Β. Ι. Λένιν, εμφύλιος πόλεμος της αστικής τάξης ενάντια στην εργατική τάξη και εμφύλιος πόλεμος της εργατικής τάξης ενάντια στην αστική τάξη. Η σημασία της παραπάνω θέσης αφορά στις συνθήκες που επικρατούν από την πλευρά της αστικής τάξης και της κατάστασής της, στις συνθήκες που επικρατούν από την πλευρά της εργατικής τάξης και της δικής της κατάστασης, ώστε η μία τάξη να είναι σε θέση να πάρει την πρωτοβουλία να προχωρήσει σε εμφύλιο πόλεμο ενάντια στην άλλη τάξη.
Και ως προς τα παραπάνω ο Β. Ι. Λένιν βάζει ορισμένα κριτήρια, τα οποία τα εξετάζει πολύ συγκεκριμένα προκειμένου να προσδιορίσει τις σχέσεις των τάξεων τη συγκεκριμένη στιγμή, αφού έχει τη θέση: «(…) πως ο εμφύλιος πόλεμος είναι η πιο οξυμένη μορφή της ταξικής πάλης, όταν μια σειρά οικονομικές και πολιτικές συγκρούσεις και μάχες, με το να επαναλαμβάνονται, να πληθαίνουν, να πλαταίνουν και να οξύνονται φτάνουν να μετατρέπονται σε πάλη με το όπλο στο χέρι της μιας τάξης ενάντια στην άλλη τάξη» (Β. Ι. Λένιν, Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, Άπαντα, Τόμος 34, σελ. 215).
Και ποια ήταν αυτά τα κριτήρια; Τα κριτήρια ήταν: «1) του αυθόρμητου του κινήματος, 2) των σκοπών του, 3) της συνειδητότητας των μαζών που πήραν μέρος σ’ αυτό, 4) της δύναμης του κινήματος, 5) της επιμονής του» ( στο ίδιο, σελ. 215/216). Διευκρινίζουμε ότι το κείμενο αυτό ο Β. Ι. Λένιν το έγραψε στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτέμβρη του 1917 και δημοσιεύτηκε στις 29 (16) του Σεπτέμβρη του 1917. Λίγες ημέρες πριν την εξέγερση του Οκτώβρη. Δηλαδή σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης και προετοιμασίας της εξέγερσης εκ μέρους των Μπολσεβίκων, αφού είχαν κερδίσει την πλειοψηφία στα Σοβιέτ. Σε άλλο του κείμενο ο Β. Ι. Λένιν έχει πάρει υπόψη του τις υποδείξεις του Καρλ Μαρξ για την εξέγερση.
Και ενώ επικρατεί επαναστατική κατάσταση, ενώ οι Μπολσεβίκοι έχουν κερδίσει την πλειοψηφία στα Σοβιέτ, ενώ οι λαϊκές μάζες είναι εξοπλισμένες, ο Β. Ι. Λένιν στέκεται με πολύ προσοχή στην αποτίμηση της συγκεκριμένης κατάστασης, προκειμένου να εξελιχτεί η πάλη του επαναστατικού προλεταριάτου σε εμφύλιο πόλεμο, να πραγματοποιήσει την εξέγερση.
Ας διατυπώσουμε ορισμένα ερωτήματα σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα μας τη στιγμή που ξεσπάει ο Ιταλοελληνικός πόλεμος:
- Ποια κατάσταση του Κινήματος (και του Κόμματος), κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά αλλά και μέχρι την κήρυξη του πολέμου από την πλευρά της Ιταλίας ενάντια στην Ελλάδα, έφθανε στο σημείο να τροφοδοτεί τον αυθορμητισμό των λαϊκών μαζών προς την κήρυξη του εμφυλίου πολέμου από την πλευρά της εργατικής τάξης και των συμμάχων της ενάντια στην αστική τάξη;
- Ποιοι ήταν τότε οι σκοποί του Κινήματος και του Κόμματος, ή για να διατυπώσουμε καλύτερα το ερώτημά μας, ποια ήταν η κατάσταση του Κόμματος, ώστε να έχει κάνει στόχο του μια προετοιμασία γύρω από τον εμφύλιο πόλεμο ανάλογης ή περίπου ανάλογης της προετοιμασίας, που έκαναν ανοιχτά οι Μπολσεβίκοι από την Επανάσταση του Φλεβάρη μέχρι τον Οκτώβρη, ώστε η εργατική τάξη και το Κόμμα της, το ΚΚΕ, να παρουσιάσουν και να προχωρήσουν στους τελικούς τους σκοπούς;
- Σε τι επίπεδο βρισκόταν το Κίνημα και σε ποιο ανάλογο επίπεδο ήταν η συνειδητότητα των λαϊκών μαζών, που συμμετείχαν σ’ αυτό, ώστε να τραβήξουν προς τον εμφύλιο πόλεμο;
- Ποια ήταν η δύναμη του Κινήματος, ώστε να έχει την πρωτοβουλία με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, να προχωρήσει στην έναρξη ενός εμφύλιου πολέμου της εργατικής τάξης και των συμμάχων της ενάντια στην αστική τάξη, παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος επιταχύνει τις επαναστατικές διαθέσεις των λαϊκών μαζών;
- Και τέλος, υπήρξε επιμονή από την πλευρά του Κινήματος, των λαϊκών μαζών, ακόμη και του ίδιου του Κόμματος προς αυτήν την κατεύθυνση, της κήρυξης, δηλαδή, του εμφυλίου πολέμου;
Θέσαμε μ’ αυτόν τον τρόπο τα ερωτήματα αυτά, που αφορούν τα κριτήρια που έβαζε ο Β. Ι. Λένιν, και μάλιστα λίγες ημέρες πριν την Οκτωβριανή εξέγερση, γιατί με βάση αυτά τα κριτήρια ο Β. Ι. Λένιν, και εξετάζοντάς τα ένα προς ένα, κατέληξε σε ένα συμπέρασμα καίριας σημασίας. Το παραθέτουμε:
«Αν υποθέσουμε πως οι ταλαντεύσεις των μενσεβίκων και των εσέρων συνεχίζονται, ότι δεν παραδίνουν την εξουσία στα Σοβιέτ, δεν ανατρέπουν τον Κέρενσκι, επανέρχονται στον παλιό σαθρό συμβιβασμό με την αστική τάξη με κάπως παραλλαγμένη μορφή (στη θέση λ.χ. των καντέτων έχουμε τους “ακομμάτιστους” κορνιλοφικούς), δεν αντικατασταίνουν το μηχανισμό της κρατικής εξουσίας με το σοβιετικό μηχανισμό, δεν προτείνουν ειρήνη, δεν ξεκόβουν από τον ιμπεριαλισμό, δεν δημεύουν τη γη των τσιφλικάδων. Ας υποθέσουμε πως θα έχουμε μια τέτια έκβαση των σημερινών ταλαντεύσεων των εσέρων και των μενσεβίκων, μια τέτια έκβαση της “12 του Σεπτέμβρη”.
Η πείρα της επανάστασής μας δείχνει πεντακάθαρα ότι η έκβαση αυτή θα είχε σαν συνέπεια ένα παραπέρα αδυνάτισμα των εσέρων και των μενσεβίκων, ένα παραπέρα ξέκομμά τους από τις μάζες, ένα πρωτοείδωτο φούντωμα της αγανάκτησης και της οργής των μαζών, ένα τεράστιο δυνάμωμα της συμπάθειας στο επαναστατικό προλεταριάτο, στους μπολσεβίκους.
Τότε το προλεταριάτο της πρωτεύουσας θα βρίσκεται ακόμη πιο κοντά απ’ ό,τι τώρα στην κομμούνα, στην εργατική εξέγερση, στην κατάκτηση και την ανάληψη της εξουσίας στα χέρια του, στον εμφύλιο πόλεμο με την ανώτερη και αποφασιστικότερη μορφή του: μετά την πείρα της 20-21 Απρίλη και 3-4 Ιούλη, το αποτέλεσμα αυτό πρέπει να θεωρείται ιστορικά αναπόφευκτο» (στο ίδιο, σελ. 225).
Μπορεί η ηγεσία του Κόμματος να ισχυριστεί, ότι η κατάσταση του Κόμματος και του Κινήματος εκείνη την εποχή, θα μπορούσε να οδηγήσει σ’ ένα ανάλογο συμπέρασμα, που θα εκτιμούσε ότι το ξέσπασμα ενός εμφύλιου πολέμου θα ήταν «ιστορικά αναπόφευκτο», έτσι όπως οδηγήθηκε ο Β. Ι. Λένιν; Την ίδια εκτίμηση θα μπορούσαμε να την κάνουμε και γενικότερα για το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα;
Επαναλαμβάνουμε και υπενθυμίζουμε ότι η Κομμουνιστική Διεθνής δεν απέκλειε τη διεκδίκηση της εξουσίας με την οποιαδήποτε μορφή πάλης. Η παρουσία, όμως, της Σοβιετικής Ένωσης ήταν παράγοντας, που διαφοροποιούσε την τακτική της Κομμουνιστικής Διεθνούς και της Σοβιετικής Ένωσης.
Από την άποψη αυτή η υιοθέτηση μιας τέτοιας θέσης, που υποστηρίζει η ηγεσία του Κόμματος, θα έφερνε τη Σοβιετική Ένωση και το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα μπροστά σε μια κατάσταση, που δε θα έπαιρναν υπόψη τους κανένα από τα παραπάνω κριτήρια και προπαντός το κριτήριο «της δύναμης του κινήματος», μπροστά και σε μια ενδεχόμενη έως και σίγουρη ενιαία στάση του ιμπεριαλισμού απέναντι στο σοσιαλισμό.
Μοιραία υπήρχε ο μεγάλος κίνδυνος να εξελιχτεί η πορεία του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και της υπεράσπισης του σοσιαλισμού, της υπεράσπισης και ύπαρξης της Σοβιετικής Ένωσης σ’ έναν καθαρό τυχοδιωκτισμό.
Ακολουθεί το Τέταρτο Μέρος
COMMENTS