Όταν ο Valery Giscard d‘Estaing έχει γίνει ένας «ευρωσκεπτιστής» και δηλώνει ότι: η Ευρωπαϊκή Ένωση «είναι αδύνατο να κυβερνηθεί» και ότι: «Σήμερα αδυνατούμε να πούμε ποιοι είναι οι πραγματικοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όταν ο κορυφαίος παράγοντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Donald Tusk εξομολογείται ότι: «Το φάντασμα της διάσπασης στοιχειώνει την Ευρώπη και το όραμα μίας ομοσπονδίας δεν μου φαίνεται σαν την καλύτερη απάντηση σε αυτό», όταν, τέλος, υπάρχουν απόψεις μεταξύ κορυφαίων παραγόντων, που συνέβαλαν στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σήμερα ζητάνε μια «μινιμαλιστική συναίνεση» ως βάση συνεννόησης, που δεν θα ακυρώνει την εθνική κυριαρχία, όπως ο Hubert Vedrine, ο οποίος διετέλεσε διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου Francois Mitterrand, επιτελάρχης του και αργότερα υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, τότε υπάρχει κάποιος πολύ πιο σοβαρός παράγοντας, που στέκεται εμπόδιο στην προσπάθεια για την πραγματοποίηση του οράματος της «Ενωμένης Ευρώπης».
Και ο σοβαρός αυτός παράγοντας είναι τα αποκλίνοντα συμφέροντα μεταξύ των αρχουσών αστικών τάξεων των Ευρωπαϊκών χωρών, πάνω απ’ όλες των κυρίαρχων δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο νόμος της ανισόμετρης οικονομικής και πολιτικής καπιταλιστικής ανάπτυξης, κατά τη Μαρξιστική – Λενινιστική ορολογία.
Η Βρετανία ως μια μεγάλη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με παγκόσμιο ρόλο, πάντα διεκδικούσε και είχε ένα ειδικό καθεστώς ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήταν δικιά της επιλογή, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αστική τάξη της Βρετανίας ήθελε να διαφυλάξει τα ιδιαίτερα συμφέροντά της και τον παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό ρόλο της.
Η εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βασικό μοχλό το Γαλλογερμανικό άξονα, δηλαδή κυρίαρχα τη Γερμανία, όξυνε τις αντιθέσεις μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων στο εσωτερικό της. Οι αντιθέσεις αυτές πέρασαν και στο εσωτερικό των αρχουσών αστικών τάξεων σε όλες τις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διασπάστηκαν οι αστικές τάξεις, σε σχέση με την οικοδόμηση και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γεγονός αυτό αφορούσε κυρίαρχα τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου σ’ αυτές οι αντιθέσεις οξύνθηκαν σε υπέρμετρο βαθμό.
Το πιο σοβαρό πρόβλημα το αντιμετώπιζε η Βρετανία. Εξίσου ισχυρό πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Γαλλία, η Ιταλία αλλά και η ίδια η Γερμανία, αλλά και η Πολωνία, κτλ.. Στη Βρετανία οι ενδοαστικές αντιθέσεις πήραν εκρηκτικό χαρακτήρα. Οι αντιθέσεις αυτές εκφράστηκαν, όπως ήταν επόμενο, και σε πολιτικό επίπεδο.
Η εμφάνιση του κόμματος του Νάιτζελ Φάρατζ άρχισε να κατατρώει την εκλογική βάση του Συντηρητικού κόμματος. Ο Ντέιβιντ Κάμερον, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις, που διεκδικούσε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν είχε άλλη επιλογή.
Ή θα έβλεπε το Συντηρητικό κόμμα να μειώνει τη δύναμή του, να διχαζόταν ή και να οδηγούταν σε διάσπαση ή μέσα από ένα δημοψήφισμα θα επιχειρούσε να νομιμοποιήσει την παρουσία της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας ως ισχυρό επιχείρημα την πρόσφατη συμφωνία του με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που σ’ ένα βαθμό ακύρωνε την επιχειρηματολογία του τμήματος της αστικής τάξης, που επεδίωκε την έξοδο.
Τα πράγματα, όμως, για την έκβαση του δημοψηφίσματος δεν ήταν μόνο μια υπόθεση των ενδοαστικών αντιθέσεων, τόσο μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων όσο και στο εσωτερικό τους. Δεν ήταν μόνο η Γερμανική ηγεμονία, που διαμόρφωνε τη Γερμανική Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήταν και η πολιτική αντίδραση που επικρατούσε και προπαντός οι πολιτικές που εφαρμόζονταν σε βάρος των εργαζομένων.
Η δυσαρέσκεια των λαϊκών μαζών, που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δε μπορεί να την καρπωθεί το Κομμουνιστικό Κίνημα, εξ αιτίας της κρίσης του και της επίδρασης, που ασκούν ακόμη πάνω στους λαούς της Ευρώπης (και παγκόσμια) οι ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο.
Βέβαια αυτήν τη δυσαρέσκεια προσπαθεί να την καρπωθεί η ακροδεξιά, και μέχρι ενός βαθμού το κατορθώνει. Ειδικά για το δημοψήφισμα στη Βρετανία η Αριστερά παίζει μηδαμινό ρόλο. Την υπεράσπιση του Brexit την έχει αναλάβει η εθνικιστική δεξιά υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ και η εθνικιστική πτέρυγα του Συντηρητικού κόμματος.
Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι πρέπει να παραβλέπει κανείς ότι η εργατική τάξη της Βρετανίας υφίσταται τις συνέπειες της εφαρμογής των αντιλαϊκών οικονομικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και της Βρετανικής κυβέρνησης, και ότι μαζικά προσανατολίζεται προς το Brexit.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δε το γνωρίζουμε αν και η γενική εντύπωση που επικρατεί είναι ότι θα «μετρήσει έως και η τελευταία ψήφος», παρά το γεγονός της δολοφονίας της βουλευτή του Εργατικού Κόμματος, της Τζο Κοξ, που σαφώς επηρέασε προς το Bremain.
Αν τα πράγματα είναι έτσι, τότε, η Βρετανία θα είναι στην κυριολεξία μια διχασμένη χώρα, ενώ έτσι κι αλλιώς, και με οποιοδήποτε αποτέλεσμα, θα επηρεαστούν οι εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι μόνο. Ήδη οι χώρες του G7 είναι έτοιμες να εκδώσουν ανακοίνωση μετά την οριστική διαμόρφωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος.
Ανεξάρτητα, όμως, από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος η επόμενη ημέρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι μια διαφορετική ημέρα. Όλες οι χώρες θα πρέπει να πάρουν υπόψη τους το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όποιο και να είναι αυτό.
Ακόμη και εάν ηττηθεί το Brexit θα ξέρουμε ότι ήδη εκφράζεται μια ισχυρή λαϊκή αντίθεση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ξαναλέμε, ανεξάρτητα από το εάν δεν είναι σε θέση να την καρπωθεί και να την αξιοποιήσει το Κομμουνιστικό και Εργατικό Κίνημα, τουλάχιστον μέχρι αυτήν τη στιγμή.
Μπορούμε, όμως, να σταθούμε σε ορισμένες διαπιστώσεις που έχουν σημασία για το Κομμουνιστικό και Εργατικό Κίνημα με την ευκαιρία του δημοψηφίσματος στη Βρετανία:
Πρώτη: Οι ενδοαστικές αντιθέσεις, που έχουν αναπτυχθεί μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα στη Βρετανία, έχουν βέβαια την πρώτη πηγή τους στα διαφορετικά συμφέροντα των αστικών τάξεων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πως θα εξελιχτεί αυτή, στο ρόλο των διάφορων κυρίαρχων δυνάμεων και των γεωστρατηγικών τους επιδιώξεων, αλλά αυτές οι αντιθέσεις αναπτύσσονται και έχουν ως υπόβαθρο τις γενικότερες αντιθέσεις που επικρατούν παγκόσμια. Αυτή η διάσταση του προβλήματος εκφράζεται με μεγαλύτερη ένταση στη Βρετανία και τον παγκόσμιο ρόλο που θέλει να παίξει, μέσα ή έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεύτερη: Η «Νέα Σπορά» σε πολλά άρθρα της έχει κάνει λόγο για τα διαλυτικά φαινόμενα που έχουν εμφανιστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το δημοψήφισμα στη Βρετανία είναι μια κορύφωση, που έτσι κι αλλιώς επιβεβαιώνει την τοποθέτηση της «Νέας Σποράς», πάνω απ’ όλα, όμως, επιβεβαιώνει τις θέσεις του Β. Ι. Λένιν για τις «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», που θα πρέπει να είναι οδηγός της δράσης και της ιδεολογικής αντιπαράθεσης του Κομμουνιστικού και Εργατικού Κινήματος με την αστική τάξη και τα κόμματά της.
Τρίτη: Αποδείχτηκε από τα πράγματα η εκτίμηση της «Νέας Σποράς» ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον πιο αδύναμο κρίκο στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική αλυσίδα, μια εκτίμηση, που πρέπει το Κομμουνιστικό και Εργατικό Κίνημα να παίρνει ιδιαιτέρως σοβαρά υπόψη.
Τέταρτη: Αποδείχτηκε, επίσης, ότι στο πλαίσιο του ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον αδύναμο κρίκο στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική αλυσίδα, το ζήτημα της αποδέσμευσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και τους άλλους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, έχει απόλυτη προτεραιότητα για τη χώρα μας.
Όχι βέβαια ως ένα αυτοτελές αίτημα, αλλά ως μέρος ενός προγράμματος των κοινωνικών δυνάμεων, που έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη καταστροφή, λόγω της οικονομικής κρίσης και της χρεοκοπίας της χώρας μας, που η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν σημαντικός παράγοντας τόσο για την οικονομική κρίση της όσο και για τη χρεοκοπία της.
Το αίτημα αυτό, της αποδέσμευσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που μέσα από αυτό «περνάνε» όλες οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις της χώρας μας, δεν αυτονομείται (όπως το κάνουν ορισμένες δυνάμεις, που παίρνουν πρωτοβουλίες για την έξοδο από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση) από την πάλη των κοινωνικών δυνάμεων, της εργατικής τάξης και των μικρομεσαίων μικροαστικών στρωμάτων, για την κατάληψη της εξουσίας, μιας εξουσίας που θα εκδιώξει την αστική τάξη, θα καταργήσει τον αστικό κοινοβουλευτισμό, θα δημιουργήσει τους δικούς της αντιπροσωπευτικούς κρατικούς θεσμούς και κρατικά όργανα, θα θέσει υπό κρατική ιδιοκτησία σημαντικούς παραγωγικούς τομείς, θα διασφαλίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας και τις δημοκρατικές ελευθερίες των εργαζομένων.
Η πάλη για την αποδέσμευση θα είναι μια πάλη στο πλαίσιο της κατάκτησης της Λαοκρατικής Δημοκρατίας, με όλες τις μορφές πάλης, που θα στηρίζεται στην άμεση κινητοποίηση των λαϊκών μαζών. Η πάλη αυτή θα κρίνει και την πάλη για το πέρασμα στο σοσιαλισμό.
Πέμπτη: Διαψεύστηκαν όλες οι θεωρίες, του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, του Εργατικού Κόμματος στη Βρετανία (γενικότερα ανάλογων δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση), που μάλιστα στην ηγεσία του βρίσκεται ο επικεφαλής της «αριστερής» του πτέρυγας, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αλλάξει «από τα μέσα». Το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας, από χρόνια αστικό κόμμα, έπαιξε το πιο βρώμικο ρόλο στην προεκλογική περίοδο για το δημοψήφισμα, βγάζοντας «τα κάστανα από τη φωτιά», σε μια στιγμή, που ο Ντέιβιντ Κάμερον εξαντλημένος έδειχνε φανερά ότι δε μπορεί «να σώσει την παρτίδα». Ήρθε και η δολοφονία για να συμπληρώσει το πολιτικό τοπίο.
Έκτη: Διαψεύστηκε οικτρά η θεωρία περί «καπιταλιστικών ολοκληρώσεων». Αποδείχτηκε ότι οι αντιθέσεις, που αναπτύσσονται σε μια διακρατική καπιταλιστική συμμαχία, δε δίνουν τη δυνατότητα της «ολοκλήρωσης» αυτής της συμμαχίας. Επαληθεύτηκε η Λενινιστική άποψη ότι σε τέτοιου είδους διακρατικές καπιταλιστικές συμμαχίες συνυπάρχουν οι τάσεις για ενότητα των καπιταλιστών, προκειμένου να εκμεταλλεύονται με καλύτερους όρους τους εργαζόμενους και άλλα κοινωνικά στρώματα, και η τάση για διάσπαση των καπιταλιστών, προκειμένου να εξασφαλίζουν μεγαλύτερα μερίδια από την κερδοφορία από την εκμετάλλευση των εργαζομένων και του μοιράσματος των αγορών.
Αυτές οι αντιθέσεις, όταν οξύνονται δημιουργούν τα διαλυτικά φαινόμενα στη διακρατική καπιταλιστική συμμαχία, που το Κομμουνιστικό και Εργατικό Κίνημα πρέπει και οφείλει να τα εκμεταλλευτεί κρατώντας ενιαία στάση και έχοντας ενιαία στρατηγική. Μ’ αυτήν την έννοια η θέση του Κομμουνιστικού και Εργατικού Κινήματος στο Βρετανικό δημοψήφισμα έπρεπε να είναι υπέρ του Grexit, έχοντας καταθέσει τη δική του εναλλακτική πρόταση.
Έβδομη: Διαψεύστηκαν όλες οι θεωρίες περί ιμπεριαλιστικής πυραμίδας, περί ιεραρχημένου ιμπεριαλισμού, περί ολοκληρωτικού καπιταλισμού, περί μικρών ιμπεριαλιστών ή υποϊμπεριαλιστών, περί ιμπεριαλιστικών χωρών, που οι «από πάνω» εκμεταλλεύονται τους «από κάτω» και οι «από κάτω» τους αμέσως «παρακάτω».
Αποδείχτηκε ότι μια τέτοια πυραμοειδής και ιεραρχημένη ακολουθία χωρών δεν υπάρχει, ότι το ποια θέση καταλαμβάνει μια χώρα στο διεθνή καπιταλισμό είναι μια πιο περίπλοκη διαδικασία, που ξεπερνάει μια σχηματοποιημένη και νοητική κατασκευή, που απλοποιεί τις παγκόσμιες οικονομικές διαδικασίες και τις αντιθέσεις που επικρατούν, που είναι εχθρική και αποσυνθέτει τη Λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό.
Σήμερα το βράδυ θα γνωρίζουμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Είναι βέβαιο ότι το όποιο αποτέλεσμα θα είναι προάγγελος πολιτικών εξελίξεων με ευρύτερη σημασία για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το αποτέλεσμα θα επηρεάσει και τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας.
Το γεγονός αυτό κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη να εξαχθούν τα σωστά συμπεράσματα για την πολιτική που ακολουθεί το ΚΚΕ. Είναι μια ευκαιρία να συμπεράνει η ηγεσία του για την πολιτική της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για τις θέσεις που έχει πάρει κατά καιρούς.
Είναι καιρός να σκύψει περισσότερο πάνω στη Λενινιστική επαναστατική τακτική και στρατηγική, προκειμένου να χαράξει την πορεία του Κόμματος, την πορεία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της προς το σοσιαλισμό.
COMMENTS