Αναδημοσιεύουμε μεταφρασμένο το άρθρο του δημοσιογράφου Dave Lindorff αναφορικά με την πρόσφατη απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED). Η άποψή του διαφέρει από την επικρατούσα άποψη σχετικά με τα οφέλη και τη σκοπιμότητα της απόφασης της FED να αυξήσει τα επιτόκια αναφοράς κατά 25 μονάδες βάσης. Γι αυτό το λόγο, κρίναμε σκόπιμο να το παρουσιάσουμε στους αναγνώστες μας.
Τι κρύβεται πίσω από την απόφαση της Fed για αύξηση των επιτοκίων σε μία χειμαζόμενη οικονομία;
Πολλά γράφτηκαν και μεταδόθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες στα οικονομικά ΜΜΕ και τα οικονομικά ένθετα των εφημερίδων σχετικά με την ορθότητα της απόφασης που πήρε το Δεκέμβριο η πρόεδρος Janet Yellen και το Συμβούλιο της FED για αύξηση των επιτοκίων, για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν μία δεκαετία.
Από τη μία πλευρά, υπάρχουν οι απόψεις αυτών που λένε ότι η FED πρέπει να προχωρήσει σε μία τέτοια κίνηση για να αποτρέψει την εκτίναξη του πληθωρισμού. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η άποψη ότι η άνοδος των επιτοκίων σε μία φάση όπου η ανεργία παραμένει σε ιστορικά υψηλά (και με την πραγματική ανεργία να είναι πάνω από το διπλάσιο του 5%), εγκυμονεί κινδύνους να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα.
Η αύξηση κατά 0,25% στο βασικό επιτόκιο της FED – το επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού για βραχυπρόθεσμα κεφάλαια – ήταν ελάχιστη, αλλά τα επιχειρήματα για την αύξηση αυτή είναι παράλογα.
Όπως έγραψε η New York Times, Η Yellen δήλωσε πως τα επιτόκια έπρεπε να αυξηθούν προκειμένου να μην «υπερθερμανθεί» η οικονομία! Όπως το έθεσε, μη αυξάνοντας τα επιτόκια τον περασμένο μήνα, «θα καταλήγαμε να υιοθετήσουμε μία σφιχτή πολιτική (εννοώντας να αυξήσει τα επιτόκια) σχετικά απότομα προκειμένου να προλάβουν μία υπερθέρμανση της οικονομίας», κάτι που όπως είπε, θα μπορούσε να ρίξει την αμερικανική οικονομία πίσω στην ύφεση.
Σε ποιο πλανήτη, η μάλλον πιο συγκεκριμένα, σε ποια εθνική οικονομία ζει η Yellen;
Οι ΗΠΑ απέχουν πολύ από το να θεωρηθεί ότι έχουν μία οικονομία σε «υπερθέρμανση», δεν είναι αστείο.
Η επίσημη ανεργία παραμένει βαλτωμένη στο 5,1% για τρεις μήνες τώρα, αλλά αυτός είναι στην πραγματικότητα ένας ψεύτικος αριθμός που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Κλίντον, όταν το Υπουργείο Εργασίας εξαφάνισε τους μακροχρόνιους ανέργους που έχουν παρατήσει τις προσπάθειες ανεύρεσης εργασίας από την άθροιση των ανέργων, έτσι ώστε οι αριθμοί να μην εκθέσουν την κυβέρνηση. Η πραγματική ανεργία – που αποκαλείται από το υπουργείο Εργασίας ως U6 – η οποία περιλαμβάνει τους εργαζόμενους που έχουν αποθαρρυνθεί και έχουν προσωρινά σταματήσει να ψάχνουν για ανύπαρκτες δουλειές, όπως και όσοι εργάζονται παρά τη θέλησή τους στην ημιαπασχόληση και θέλουν να επιστρέψουν σε εργασίες πλήρους απασχόλησης, είναι στην πραγματικότητα ακόμα πάνω από το 10%
Και εάν προσθέσουμε και όσους έχουν αποχωρήσει από την αγορά εργασίας απλά επειδή δεν υπάρχουν δουλειές για αυτούς, τότε το πραγματικό ποσοστό ανεργίας φτάνει στο 22,9%, δηλαδή σχεδόν ένας στους 4 Αμερικανούς ικανούς προς εργασία.
Οποιοσδήποτε πιστεύει ότι μία οικονομία που διαθέτει τέτοια στασιμότητα στο εργατικό της δυναμικό, βρίσκεται σε κίνδυνο «υπερθέρμανσης», όπως προσδιορίζεται από την αύξηση των πιέσεων στους μισθούς και την αύξηση των τιμών εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών, είναι ανόητος.
Ένα άλλο επιχείρημα που διατυπώνεται για την αύξηση των επιτοκίων τώρα, είναι η υποτιθέμενη ανάγκη να «καθησυχαστούν» οι επενδυτές (αυτό σε μία εποχή που οι αγορές μετοχών διαπραγματεύονται σε απόδοση μελλοντικών κερδών σχεδόν x18, πράγμα που δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ότι απαιτεί ενθάρρυνση για τους επενδυτές!).
Εδώ, το μόνο που μπορεί κανείς να κάνει είναι να κοιτάζει αποσβολωμένος όποιον κάνει τέτοιες ανόητες δηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης και της Yellen. Οι επενδυτές δε θέλουν να βλέπουν τα επιτόκια να ανεβαίνουν! Ποτέ δε θέλουν. Στην πραγματικότητα, κάθε φορά που τα επιτόκια αυξάνονται, μπορεί κανείς να δει τις μετοχές να πέφτουν. Έτσι λειτουργεί, και βασικά, το βλέπουμε να συμβαίνει τώρα, με τις αγορές να έχουν χάσει σχεδόν 10% το νέο έτος – κάνοντας το 2016 τη χρονιά με το χειρότερο ξεκίνημα στην ιστορία των αγορών..
Επομένως τι στα αλήθεια συμβαίνει εδώ;
Η δική μου θεωρία είναι ότι η FED αναγνωρίζει ότι το τέχνασμα της τεχνητής ανόδου των μετοχών μέσω της προηγούμενης πολιτικής του πρώην προέδρου της FED Ben Bernanke για «ποσοτική χαλάρωση», τέχνασμα που βασικά συνίσταται στο τύπωμα δωρεάν κερδοσκοπικού χρήματος στα χέρια των τραπεζών της Wall Street με μηδενικό επιτόκιο – ένα δημοφιλές χάρισμα στους πλούσιους που δεν έκαναν τίποτα για το μέσο Αμερικάνο – εξαντλεί τη δυναμική του. Η αμερικανική οικονομία, η οποία ποτέ δεν ανέκαμψε από το κραχ του 2007 και την επακόλουθη Μεγάλη Κρίση, έχει αρχίσει να ασθμαίνει και να προσπαθεί να αναπνεύσει. Μία νέα ύφεση προβλέπεται πολύ πιθανή αν και ποτέ δεν υπήρξε πραγματική ανάκαμψη από την προηγούμενη. (Πώς μπορούσε άλλωστε, σε μία οικονομία που βασίζεται σε ποσοστό 70% στην κατανάλωση αλλά της οποίας οι καταναλωτές ακόμα είναι ακόμα αντιμέτωποι με μειωμένα εισοδήματα σε πραγματικά δολάρια σε σχέση με ό,τι κέρδισαν τη δεκαετία του ’90, οι αποταμιεύσεις και οι αξίες των ακινήτων τους παραμένουν συρρικνωμένες και πολλοί από αυτούς είναι στην πραγματικότητα άνεργοι.)
Επομένως, ελάτε στη θέση της FED. Μία νέα ύφεση, πιθανότατα πολύ χειρότερη από την προηγούμενη, καταστροφική, που μόλις περάσαμε, είναι προ των πυλών και το μόνο εργαλείο που διαθέτει η FED σε μία χώρα όπου και τα δύο κόμματα έχουν εγκαταλείψει τον Κεϋνσιανισμό και θέλουν απλώς να περικόψουν τις (μη στρατιωτικές) δαπάνες, όταν προσπαθούν να τονώσουν την οικονομία, περικόπτουν τα επιτόκια.
Και δε μπορείς να περικόψεις τα επιτόκια που είναι ήδη στο 0%.
Αυτό σημαίνει ότι η FED πρέπει να ανεβάσει τα επιτόκια τώρα και σε σύντομο διάστημα, πιθανώς να τα γυρίσει πίσω τουλάχιστον στο 1% ή ίσως και περισσότερο μέχρι το τέλος του έτους, μόνο και μόνο για να τα ρίξει και πάλι προς τα κάτω ελπίζοντας να πείσει τους επενδυτές και τις εταιρίες να επενδύσουν ξανά.
Κανένας αρμόδιος δεν πρόκειται να το παραδεχτεί αυτό. Η επίσημη γραμμή, όπως επαναλήφθηκε υποχρεωτικά από τους δημοσιολόγους και τους «ειδικούς» , εξακολουθεί να είναι πως τα πράγματα είναι μια χαρά, η οικονομία «αναπτύσσεται», η ανεργία «πέφτει» και η Αμερική έχει «επιστρέψει».
Ας γελάσουμε!
Πάρτε υπόψη αυτά τα δύο γραφήματα από την ίδια την ιστοσελίδα της FED:
Δυο γραφήματα της FED που δείχνουν τη μείωση του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών για πάνω από 15 χρόνια κατά 7,24% και ένα ιστορικό χαμηλό στο ποσοστό συμμετοχής στην εργασία μόλις 62,6%.
Το πραγματικό αστείο μέρος αυτής της παρωδίας είναι ότι όταν τα επιτόκια μίας χώρας αυξάνονται, μία από τις άμεσες συνέπειες είναι η άνοδος του νομίσματος αυτής της χώρας σε σχέση με τα νομίσματα άλλων χωρών που είτε διατηρούν είτε ρίχνουν τα δικά τους επιτόκια. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι το δολάριο συνεχίζει να ανεβαίνει σε σχέση με το Ευρώ, το Γιέν, τη Βρετανική λίρα και το Κινέζικο Γιουάν. Αυτό δεν είναι κάτι που χρειάζονται οι ΗΠΑ, δεδομένου ότι η άνοδος του δολαρίου σημαίνει ότι τα προϊόντα που ακόμα παράγονται εδώ, γίνονται ακριβότερα για τους ξένους καταναλωτές, καθιστώντας τα μη ανταγωνιστικά και επομένως κάνει ζημιά στην οικονομική δραστηριότητα και την εργασία στις ΗΠΑ. Σημαίνει επίσης ότι τα ξένα αγαθά είναι φθηνότερα για τους Αμερικάνους αγοραστές, οπότε οι άνθρωποι στρέφονται στις εισαγωγές σε βάρος των τοπικών παραγωγών – και πάλι, όχι τόσο καλό πράγμα για μία οικονομία σε ύφεση.
Δεν έχει σημασία. Είναι ξεκάθαρο ότι η FED, ακόμα κι αν δε μπορεί να μιλήσει ειλικρινά για το τι πράττει, αισθάνεται την ανάγκη να επιστρέψει τα επιτόκια στις προηγούμενες τιμές τους πριν η Αμερικανική οικονομία χάσει το έδαφος κάτω από τα πόδια της για μία ακόμα φορά.
Αυτή τη φορά, φυσικά, οι συνθήκες θα είναι διαφορετικές, καθώς αυτή η απώλεια δε θα αφορά ένα νέο αυτοκίνητο, θα μοιάζει περισσότερο με ένα όχημα 20ετίας που μπορείς να βλέπεις το δρόμο μέσα από τρύπες μεγέθους παπουτσιού από το σκουριασμένο πάτωμά του και το πάτωμα συνεχίζει να διαλύεται κάνοντας τις τρύπες ακόμα μεγαλύτερες.
Προετοιμαστείτε γι’ αυτό.
COMMENTS