Δεν πρόκειται να κάνουμε κάποιο αφιέρωμα για τον Άρη Βελουχιώτη. Μέχρι τώρα έχουν γραφτεί τόσα πολλά, από διάφορες πλευρές, που αν εξαιρέσουμε ορισμένες αναφορές στη δράση του, που αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο του δωσιλογισμού και του τυφλού αντικομμουνισμού, η κοινή συνισταμένη είναι ότι αναγνωρίζεται η μεγάλη του προσφορά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του Ελληνικού λαού ενάντια στην ξενική κατοχή, ότι ήταν ένας λαογέννητος ηγέτης, κομμουνιστής, και ότι στα επίμαχα ζητήματα του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος απέναντι στη στάση του στον ξένο παράγοντα και στις συμφωνίες, που υπέγραψε η τότε ηγεσία του, δικαιώθηκε.
Η δικαίωση αυτή οδήγησε το Κόμμα να προχωρήσει στην πολιτική του αναγνώριση στη Συνδιάσκεψη που πραγματοποίησε σε σχέση με τη συγγραφή της Ιστορίας του Κόμματος (Β’ Τόμος).
Καταθέτουμε το σχετικό απόσπασμα όπως δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη:
«Κυριακή 2 Οχτώβρη 2011
Για την πολιτική αποκατάσταση του Αρη Βελουχιώτη (Θανάση Κλάρα) 
Ο Αρης Βελουχιώτης (Θανάσης Κλάρας) γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1905 στη Λαμία. Το 1922 έγινε μέλος της ΟΚΝΕ και το 1925 μέλος του ΚΚΕ. Ως στρατιώτης οδηγήθηκε στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου. Μετά την απόλυσή του ανταποκρίθηκε σε διάφορες κομματικές χρεώσεις και διώχθηκε κατά καιρούς από το αστικό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά εξορίστηκε στη Γαύδο και φυλακίστηκε στην Αίγινα (1938). Το 1939 μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα. Υπέγραψε δήλωση μετανοίας και αποφυλακίστηκε. Στη διάρκεια της Κατοχής βρέθηκε στην Αθήνα, όπου τον Ιούλιο 1941 συνδέθηκε με την ΚΕ, η οποία τον αποκατέστησε στο Κόμμα. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους του ανέθεσε να συγκροτήσει αντάρτικο στρατό. Αυτό το καθήκον ο Αρης το έφερε σε πέρας με τον καλύτερο τρόπο. Τον Μάη 1943 με τη δημιουργία του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ ανέλαβε καπετάνιος του.
Ο Αρης Βελουχιώτης αντιτάχθηκε στη Συμφωνία της Βάρκιζας και τη χαρακτήρισε λαθεμένη. Στο διάστημα Φεβρουάριος – Απρίλιος 1945 ανέλαβε με δική του ευθύνη πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση νέου αντάρτικου στρατού, παρά την αντίθετη απόφαση του ΚΚΕ.
Η 11η Ολομέλεια της ΚΕ (Απρίλιος 1945) διέγραψε τον Αρη και τον αποκήρυξε, δίχως να δώσει την απόφαση στη δημοσιότητα.
Στις 16 Ιουνίου 1945, την ημέρα που ο Αρης αυτοκτόνησε περικυκλωμένος από τον αστικό στρατό, στον «Ριζοσπάστη» δημοσιεύτηκε η ανακοίνωση του ΠΓ που κατήγγειλε τον Βελουχιώτη, κάνοντας αναφορά και στην απόφαση της 11ης Ολομέλειας. Τρεις μέρες μετά την αυτοκτονία του, στις 19 Ιουνίου 1945, ο «Ριζοσπάστης» σε άρθρο με τίτλο «ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ» έγραψε για τον Αρη: «Ο τόσο τραγικός θάνατος του Αρη Βελουχιώτη προκαλεί θλίψη ανάμεσα στους πραγματικούς πατριώτες, αγωνιστές της εθνικής ιδέας. Γιατί ανεξάρτητα από τη θέση που πήρε μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, θέση που αντικειμενικά εξυπηρετούσε την αντίδραση, δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται να ξεχνάει κανείς ότι ο Αρης Βελουχιώτης ήταν ένας από τους πρωτοπόρους του αγώνα της Αντίστασης και από τους πρωταθλητές στην οργάνωση του αντάρτικου κινήματος…».
Μετά το θάνατο του Αρη και μέχρι την 7η Ολομέλεια της ΚΕ (1950) το ΚΚΕ δεν είχε τοποθετηθεί εναντίον της Συμφωνίας της Βάρκιζας και την αποκαλούσε «αναγκαίο ελιγμό».
Το Μάρτιο του 1962 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Νέος Κόσμος» άρθρο μέλους του τότε ΠΓ, στο οποίο γινόταν λόγος για αποκατάσταση σειράς στελεχών του ΚΚΕ, ανάμεσά τους και του Αρη. Το άρθρο ανέφερε:
«Η ΚΕ ακύρωσε αποφάσεις της παλιάς καθοδήγησης για διαγραφή ή καθαίρεση μελών της ΚΕ, που αποδείχτηκαν αβάσιμες και αδικαιολόγητες. Ταυτόχρονα αποκατέστησε τη μνήμη των συντρόφων […] Αρη Βελουχιώτη […] κ.ά.».
Σχετική απόφαση δεν έχει βρεθεί στο Αρχείο του ΚΚΕ.
Γενικότερα, από την αρχή της δεκαετίας του 1960 και περισσότερο μετά το παραπάνω δημοσίευμα, εκ μέρους του Κόμματος υπήρξαν πράξεις πολιτικής αποκατάστασης του Αρη, που ουσιαστικά απέρριπταν τις κατηγορίες σε βάρος του ως προβοκάτορα κ.ά.
Αυτό αποτυπώνεται και στον Α’ τόμο Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949, που γράφει:
«Ο Αρης ζυμωμένος και ατσαλωμένος στο ΚΚΕ και στο λαϊκό κίνημα αναδείχτηκε με την ηρωική δράση του, σε ατρόμητο πολεμιστή και σε γνήσιο λαϊκό ηγέτη. Η τραγική θυσία του συγκίνησε βαθιά τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και όλους τους πατριώτες»*.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη αποφασίζει την επίσημη πολιτική αποκατάσταση του Αρη Βελουχιώτη. Θεωρεί ότι είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας.
Παράλληλα η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σημειώνει ότι η διαφωνία του Αρη με τη Συμφωνία της Βάρκιζας δε δικαιώνει τη στάση του απέναντι στη συλλογική θέση του Κόμματος και την παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας, καθώς και την αξιοποίηση από τον Αρη της φήμης και του σεβασμού που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίοδο ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ. Η στάση του αυτή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατο αποκατάσταση και της κομματικής του ιδιότητας.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη καταγγέλλει την απόπειρα της αστικής και οπορτουνιστικής προπαγάνδας και ιστοριογραφίας που παίρνουν δήθεν υπό την προστασία τους τον Αρη, για να επιτεθούν στο ΚΚΕ. Στη λαϊκή συνείδηση, ο Αρης Βελουχιώτης είναι ταυτισμένος με την ηρωική πορεία του ΚΚΕ, τον αγώνα για την ανατροπή της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας. Ο Αρης Βελουχιώτης τάχθηκε υπέρ της ένοπλης πάλης, που την απορρίπτουν όσοι επιχειρούν να τον οικειοποιηθούν.
16 Ιούλη 2011».
* 2 Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949, Α’ τόμος, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 517.
Το Κόμμα περιορίστηκε στην πολιτική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη με το σκεπτικό ότι δεν πειθάρχησε στο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, θεμελιώδη του αρχή. Οφείλουμε, όμως, να σκεφτούμε ότι το Κόμμα, σε διάφορα καταστατικά του Σώματα, έχει αναγνωρίσει ως θεμελιώδες, επίσης, λάθος του, τις συμφωνίες που υπόγραψε εκείνη την εποχή και που στοίχισαν για το Κόμμα την απώλεια της εξουσίας.
Είναι δε βεβαιωμένο, από αμέτρητες μαρτυρίες αγωνιστών του εθνικοαπαελευθερωτικού αγώνα και εκδόσεις του ίδιου του Κόμματος, ότι με τις τότε αποφάσεις του Κόμματος διαφώνησε η συντριπτική πλειοψηφία των αγωνιστών και των μελών του Κόμματος. Η πιο κλασσική μαρτυρία, όμως, που συνταράσσει τη συνείδηση και τσακίζει την ίδια την οντότητα των μελών του Κόμματος, ακόμη και σήμερα, των φίλων και οπαδών του και κάθε αγωνιστή, είναι η σκηνή της παράδοσης των όπλων.
Και παρ’ όλο που τα δάκρυα των ανταρτών μπορούν να εμποδίζουν και να εκτρέπουν μερικούς από μια ψύχραιμη πολιτική αντιμετώπιση της στάσης του Κόμματος απέναντι στον Άρη Βελουχιώτη και επομένως της δικής τους στάσης απέναντι στο Κόμμα, από την πλευρά μας θα επαναφέρουμε αυτό το ζήτημα μέσα σε αυστηρά πολιτικά πλαίσια. Γι’ αυτό…
Ας αναλογιστούμε. Τι σημαίνει για το Κόμμα, για τις λαϊκές μάζες, που στήριξαν την εποποιία του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΠΟΝ, η παράδοση των όπλων; Τι σημαίνει για τον πολεμιστή λαό η παράδοση του όπλου του;
Είναι μια κορυφαία πράξη, που για τον πολεμιστή λαό τον αναιρεί ως κοινωνικό υποκείμενο και για το Κόμμα το αναιρούσε, ως πολιτικό υποκείμενο, γιατί αναιρούσε την υλοποίηση των στόχων του, σε μια περίοδο που η πολιτική πάλη είχε πάρει τη μορφή του ένοπλου αγώνα.
Ποιος μπορεί να κατηγορήσει τον Άρη Βελουχιώτη, ως διαφωνούντα, επειδή ξεπέρασε τα πολιτικά όρια της τότε ηγεσίας και όχι πάνω σε ένα τρέχον πολιτικό ζήτημα αλλά για ένα ζήτημα θεμελιώδους σημασίας, που θα έμελλε να σημαδεύσει την πορεία του επαναστατικού κινήματος μέχρι και σήμερα και δεν ξέρουμε για πόσο ακόμα;
Ποιος μπορεί να κατηγορήσει τον Β. Ι. Λένιν για απειθαρχία, όταν έστελνε τις γνωστές επιστολές στην ΚΕ του Μπολσεβίκικου Κόμματος και απειλούσε ότι θα παραιτηθεί από την Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος επειδή του λογοκρίνει τα κείμενά του, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να απευθυνθεί στα μέλη του Κόμματος και να διεκδικήσει τη δικαίωση των απόψεών του;
Έχουμε αναλογιστεί ποιες θα ήταν οι συνέπειες αν η Κεντρική Επιτροπή του Μπολσεβίκικου Κόμματος επέμενε στη στάση της απέναντι στον Β. Ι. Λένιν; Η απάντηση προκαλεί τρόμο. Δε θα γινόταν η σωστή εκτίμηση της διάθεσης των λαϊκών μαζών για την πραγματοποίηση της επανάστασης του ’17, γιατί αυτό ήταν το επίδικο θεμελιώδες ζήτημα των διαφωνιών, και επομένως της κατάληψης της εξουσίας εκ μέρους του προλεταριάτου και της αγροτιάς.
Στη Ρωσία κερδήθηκε η εξουσία. Στην Ελλάδα χάθηκε. Οι υπογράφοντες τις συμφωνίες παρέμειναν μέλη του Κόμματος αλλά πολιτικά δεν δικαιώθηκαν. Ο Άρης Βελουχιώτης διαγράφηκε από μέλος του Κόμματος και δεν αποκαθίσταται κομματικά αλλά πολιτικά δικαιώθηκε.
Δικαιώθηκε ο Καρλ Λήμπκνεχτ όταν καταψήφιζε τις πολεμικές δαπάνες της κυβέρνησης στο γερμανικό κοινοβούλιο ή θα έπρεπε να ακολουθήσει την κατρακύλα της τότε Σοσιαλδημοκρατίας και να ψηφίσει υπέρ;
Και τελικά. Ποια πρέπει είναι η τομή που θα πρέπει να γίνει ανάμεσα στην πολιτική στάση μιας δικαιωμένης ηγετικής προσωπικότητας και της κομματικότητας;
Το πιο σημαντικό. Πως γίνεται η ίδια, η σημερινή ηγεσία του Κόμματος, που δικαιώνει τον Άρη Βελουχιώτη για την πολιτική του θέση να τον καταδικάζει για την πολιτική του στάση, δηλαδή, την κομματική του στάση, ενώ η πολιτική θέση και στάση του Άρη Βελουχιώτη θα έπρεπε να ήταν η πολιτική θέση και στάση του Κόμματος;
Και το πρόβλημα γίνεται οξύτερο, όταν η ηγεσία του Κόμματος, πολύ περισσότερο με τις σημερινές της επεξεργασίες, έχει καταδικάσει την πολιτική στάση της τότε ηγεσίας, άρα και την κομματική της στάση, για την πολιτική θέση που είχε, ενώ δικαιώνει την πολιτική θέση του Άρη Βελουχιώτη, για την οποία καταδικάζει την τότε ηγεσία.
Η κάθε ηγεσία του Κόμματος θα πρέπει να κάνει μια σαφή διάκριση των δικών της πολιτικών ορίων σε σχέση με τα πολιτικά κομματικά όρια. Η κάθε πολιτική πράξη της ηγεσίας δεν τη δικαιώνει και κομματικά από την άποψη της κομματικής πολιτικής. Αν ήταν έτσι δεν θα δικαιωνόταν ο Β. Ι. Λένιν σε σχέση με την Κεντρική Επιτροπή του Μπολσεβίκικου Κόμματος ούτε ο Καρλ Λήμπκνεχτ σε σχέση με τη στάση του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.
Αυτό σημαίνει ότι οδηγούμαστε στην κατάλυση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού; Όχι βέβαια. Σημαίνει απλώς ότι ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός δε μπορεί να εμποδίζει την κατανόηση των πολιτικών διαφωνιών και μάλιστα σε κορυφαία ζητήματα, η έκβαση των οποίων μπορεί να αποτελέσει, προσωρινά, έστω, στρατηγικής σημασίας ήττα και μάλιστα για μακροχρόνιο διάστημα. Γιατί τότε θα έπρεπε να απαντηθεί και ένα άλλο ερώτημα. Ποια θα έπρεπε να ήταν η στάση των μελών του Κόμματος εάν στην κρίση του ’91 επικρατούσαν οι απόψεις που επεδίωκαν τη διάλυση του Κόμματος;
Το Κόμμα πρέπει να διδάσκεται από τα λάθη του τόσο τα πολιτικά όσο και της στάσης του απέναντι στα μέλη του. Γι αυτό το λόγο είναι ζήτημα με βαρύνουσα πολιτική σημασία η πλήρης αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη. Και πρέπει να γίνει.
Από αυτήν την άποψη αποτελεί ένα βαρύτατο πολιτικό ατόπημα το γεγονός ότι η ηγεσία του Κόμματος δεν αφιέρωσε σχεδόν ούτε μια αράδα στον Άρη Βελουχιώτη με αφορμή τα 69 χρόνια από τον τραγικό του θάνατο.
Και αυτό το ατόπημα δεν είναι χωρίς πολιτική σημασία για το σήμερα αλλά και για τη στάση της ηγεσίας απέναντι στην ιστορία του Κόμματος με προέκταση τα διδάγματα για το σήμερα.
COMMENTS